Lubnów, st. 2 (gm. Oborniki Śląskie), motte

Przynależność administracyjna

Obecna: Lubnów (Liebenau, Kr. Wohlau, MBL. 4767), gm. Oborniki Śląskie, pow. trzebnicki, woj. dolnośląskie; stan. nr 2, AZP 78/76-27

Przynależność historyczna: księstwo świdnicko-jaworskie

Lokalizacja

Wśród podmokłych łąk, ok. 0,25 km na N od zabudowań folwarcznych.

Wybór źródeł do dziejów miejscowości i dóbr ziemskich:

• 1336 – Piotr von Prittwitz zapisał żonie Elżbiecie jako oprawę wszystkie dobra we wsi Libenau (RS 5729)
• 1336 – Jan, syn Jana Kruso, wydzierżawił na 3 lata Mikołajowi z Radecza 3 łany i zbytki z folwarku we wsi oraz dwór [curiam suam] (RF, II, 642; RS 5747)
• 1339 – Jan, Piotr i Mikołaj, synowie Jana Kruso, sprzedali wymieniony dział z wszelkimi prawami dominialnymi Mikołajowi, bratu Hermana Burggravii (RS 6220)
• 1342 – wspomniany Mikołaj zapisał żonie Katarzynie, siostrze Jana Kruso, dobra we wsi, w tym folwark z 3 łanami ziemi (RF, II, 642-643)
• 1343 – Jan i Mikołaj Kruso sprzedali Mikołajowi i Hermanowi Burggravii 3 łany (RF, II, 643)
• 1343 – dobra posiadał Jan von Prittwitz (RF, II, 643-644)
• 1344 – Piotr von Glaubitz przekazał żonie Agnieszce, córce Hermana Burggravii, 3 łany folwarczne i 3 czynszowe (RF, II, 646-647)
• 1351 – Klaus z Lubnowa sprzedał Piotrowi i Mikołajowi z Lubnowa, a także Konradowi z Wołowa swój dwór [curia] i 2 łany (RF, II, 647)
• 1353 – kolektę pobierał Herman Borschnitz (RWN, s. 85, 129, 130)
• 1354 – Piotr z Lubnowa przekazał folwark z 2 łanami żonie Agnieszce, córce Mikołaja de Muczelniz (RF, II, 650)
• 1360 – Mikołaj Weere sprzedał Burchardowi Nebelschützowi 3 łany we wsi (RF, II, 647)
• 1366 – Jan i Mikołaj, synowie Klausa z Lubnowa, sprzedali Dytrykowi Blankensteinowi 12 łanów (RF, II, 647)
• 1371 – Mikołaj von Glaubitz sprzedał Janowi Rimbergowi 3 łany folwarczne i 3 czynszowe (RF, II, 650)
• 1371 – dobra Opitza z Lubnowa (RF, II, 650)
• 1376 – Jan Rimberg sprzedał Hermanowi Burgravii 3 łany czynszowe i 3 folwarczne (RF, II, 651)
• 1378 – Mikołaj Claus z Lubnowa sprzedał bratu Janowi swój dział (RF, II, 651)
• 1381 – Jana Claus z Lubnowa sprzedał burgrabiemu uraskiemu Janowi Buzerer ½ wsi (RF, II, 651, 654)
• 1383 – Jan z Lubnowa sprzedał swojemu krewnemu Janowi Rimbergowi pół wsi (RF, II, 654)
• 1397-1413 – Jan Opitz z Lubnowa, któremu w 1402 r. Henryk Buzerer, dziedziczny wójt w Urazie, sprzedał 3 łany czynszowe i folwark z 3 łanami (RF, I, 235; II, 654-655, 931)
• 1455 – Claus von Libenaw (Haugwitz 1910, s. 186)
• 1472 – dobra we wsi nabył Jan Debitsch (RF, II, 655)
• 1477-1479 – Jan Claus z Lubnowa w 1479 r. sprzedał dobra Janowi Debitschowi (RF, II, 655, 658; III, 2112)
• 1485-1486 – Krzysztof Claus sprzedał dobra Janowi Debitschowi i jego synom (RF, II, 658)
• 1490 – Jan Debitsch z Lubnowa (LuBS, II, s. 98)
• 1495 – Krzysztof Clauß z Lubnowa (APWr., Rep. 3, nr 62)
• 1511 – Ernest Debitsch zrezygnował na rzecz brata Jerzego ze swojego działu, w tym folwarku z 3 łanami, 3 łanów czynszowych i ¼ sołectwa (RF, II, 659)
• 1544 – Dominik Debitsch zum Lübenaw (RF, I, 354).

Opis obiektu

Dwór na kopcu założonym na planie zbliżonym do koła o średnicy u podstawy wynoszącej 27 x 28 metrów, u góry 17 x 18 metrów i wysokości do 2 metrów. Nasyp ten otaczają dwie fosy, przedzielone wałem. Szerokość fosy wewnętrznej wynosi 8-10 metrów, szerokość wału 7-10 metrów, a jego wysokość dochodzi do 2,5 metra. Fosa zewnętrzna, w części południowej, została przekształcona na niewielki staw. W pozostałych miejscach jej szerokość dochodzi do 12-14 metrów. Od południowego wschodu i południowego zachodu przecinają ją dwie groble.

Podczas badań archeologiczno-architektonicznych, prowadzonych w końcu lat 60. XX wieku, na zachodnim stoku kopca odsłonięto fragment ceglanego, gotyckiego muru. Z jednej strony mur ten załamywał się pod kątem prostym w kierunku plateau. Podobny mur ceglany odkryto po przeciwległej stronie fosy. Badacze stanowiska interpretują wzajemną relację obu murów jako mury oporowe dla konstrukcji mostu.

W wykopie sondażowym, założonym gdzieś na plateau kopca, odsłonięto warstwę kulturową o miąższości 30 cm. Zawierała ona węgle drzewne i niewielką ilość polepy. Natomiast w wykopie, założonym przy północnej krawędzi plateau, odsłonięto warstwę jasnobrunatnego ilastego piasku. Był on przemieszany z próchnicą, drobnymi węglami drzewnymi oraz pojedynczymi ułamkami cegieł palcówek. W kontekście tej warstwy, interpretowanej jako sztuczny nasyp stożka, przy profilu południowym zalegało zwarte skupisko kamieni. Był to zapewne rodzaj fundamentu pod budowlę wzniesioną w centralnej części plateau. Eksplorację wykopu zakończono na głębokości 1,5 metra od poziomu gruntu, nie osiągając calca.

Podczas badań wykopaliskowych pozyskano fragmenty ceramiki, w tym duża ilość glazurowanej, fragmenty garnkowatych i płytowych kafli piecowych, fragmenty dachówek i płytek ceramicznych, 42 gwoździe, kolec sprzączki pasa, 2 fragmenty naczyń szklanych oraz liczman norymberski z pierwszej połowy XVI wieku. Zgromadzono również bliżej nieokreślone przedmioty metalowe z badań przeprowadzonych w latach 1968 i 1969 (zaginęły?). Materiały te datowano na XV-XVI wiek oraz okres nowożytny.

Wzmianki konkretnie o tym obiekcie

Hellmich 1930, s. 42; Hellmich 1932, s. 21; Lodowski 1965, s. 309; Informator Konserwatora Zabytków Archeologicznych 1964, s. 91; Informator Konserwatora Zabytków Archeologicznych 1965, s. 81; Informator Konserwatora Zabytków Archeologicznych 1968, s. 74-75; Kaletynowie, Lodowski 1968, s. 91; Kaletyn 1970, s. 260, 267; Kaletyn 1971, s. 299, 306; Pawłowski 1978, s. 273-274; Prus 1994, s. 410; Moździoch, Lenkow, Nowakowski 1997; Adamska 2006, s. 518-520; Nowakowski 2017, s. 350-351

@article{Adamska2006,

title = {O wo\lowskim staro\'{s}cie Janie von Debitsch w \'{s}wietle \'{z}r\'{o}de\l archeologicznych, ikonograficznych i pisanych},

author = {D. Adamska},

year  = {2006},

date = {2006-01-01},

journal = {Acta Universitatis Wratislaviensis},

number = {2966},

pages = {515-523},

series = {Historia 175},

keywords = {},

pubstate = {published},

tppubtype = {article}

}

@book{Haugwitz1910,

title = {Die Geschichte der Familie von Haugwitz, Bd. II},

author = {E. Haugwitz},

year  = {1910},

date = {1910-01-01},

address = {Leipzig},

keywords = {},

pubstate = {published},

tppubtype = {book}

}

@article{Hellmich1930,

title = {Schlesische Wehranlagen},

author = {Max Hellmich},

year  = {1930},

date = {1930-01-01},

urldate = {1930-01-01},

journal = {Altschlesien},

volume = {3},

pages = {40\textendash41},

keywords = {},

pubstate = {published},

tppubtype = {article}

}

@article{Hellmich1932,

title = {Neue Ergebnisse der Wehranlagen-Untersuchung},

author = {M. Hellmich},

year  = {1932},

date = {1932-01-01},

urldate = {1932-01-01},

journal = {Heimatbl\"{a}tter des Kreises Wohlau},

volume = {11},

number = {3},

keywords = {},

pubstate = {published},

tppubtype = {article}

}

@booklet{IKZA_informator_1965,

title = {Informator Konserwatora Zabytk\'{o}w Archeologicznych},

year  = {1965},

date = {1965-01-01},

urldate = {1965-01-01},

pages = {59-60},

month = {01},

keywords = {},

pubstate = {published},

tppubtype = {booklet}

}

@booklet{informator1964,

title = {Informator Konserwatora Zabytk\'{o}w Archeologicznych},

year  = {1964},

date = {1964-01-01},

urldate = {1964-01-01},

pages = {78-79},

month = {01},

keywords = {},

pubstate = {published},

tppubtype = {booklet}

}

@article{Kaletyn1970,

title = {Dzia\lalno\'{s}\'{c} archeologicznej s\lu\.{z}by konserwatorskiej na terenie woj. wroc\lawskiego w 1968 roku},

author = {T. Kaletyn},

year  = {1970},

date = {1970-01-01},

urldate = {1970-01-01},

journal = {Silesia Antiqua},

volume = {12},

pages = {257\textendash268},

keywords = {},

pubstate = {published},

tppubtype = {article}

}

@article{Kaletyn1971,

title = {Sprawozdanie z dzia\lalno\'{s}ci konserwatora zabytk\'{o}w archeologicznych na terenie woj. wroc\lawskiego w 1969 roku},

author = {T. Kaletyn},

year  = {1971},

date = {1971-01-01},

journal = {Silesia Antiqua},

volume = {13},

pages = {296-308},

keywords = {},

pubstate = {published},

tppubtype = {article}

}

@book{kaletynowie_grodziska_1968,

title = {Grodziska wczesno\'{s}redniowieczne wojew\'{o}dztwa wroc\lawskiego},

author = {M. Kaletyn and T. Kaletyn and J. Lodowski},

year  = {1968},

date = {1968-01-01},

urldate = {1968-01-01},

address = {Wroc\law},

keywords = {},

pubstate = {published},

tppubtype = {book}

}

@article{Lodowski1965,

title = {Lubn\'{o}w, pow. Trzebnica},

author = {J. Lodowski},

year  = {1965},

date = {1965-01-01},

journal = {Silesia Antiqua},

volume = {7},

pages = {309\textendash310},

keywords = {},

pubstate = {published},

tppubtype = {article}

}

@techreport{Mozdzioch1997,

title = {Wst\k{e}pne wyniki ratowniczych bada\'{n} archeologicznych przeprowadzonych na p\'{o}\'{z}no\'{s}redniowiecznym grodzisku w Lubnowie stan. 2/78/76-27, gm. Oborniki \'{S}l\k{a}skie, woj. wroc\lawskie},

author = {S. Mo\'{z}dzioch and N. Lenkow and D. Nowakowski},

year  = {1997},

date = {1997-01-01},

address = {Wroc\law},

institution = {IAE PAN Wroc\law},

keywords = {},

pubstate = {published},

tppubtype = {techreport}

}

@book{Nowakowski2017,

title = {\'{S}l\k{a}skie obiekty typu motte. Studium archeologiczno-historyczne},

author = {Dominik Nowakowski},

year  = {2017},

date = {2017-01-01},

urldate = {2017-01-01},

keywords = {},

pubstate = {published},

tppubtype = {book}

}

@phdthesis{pawlowski_grody_1978,

title = {Grody sto\.{z}kowate, ostros\lupowe i wie\.{z}e mieszkalno-obronne na \'{S}l\k{a}sku w \'{s}redniowieczu},

author = {A. Paw\lowski},

year  = {1978},

date = {1978-01-01},

urldate = {1978-01-01},

pages = {199-200},

school = {KHASiT Politechniki Wroc\lawskiej},

keywords = {},

pubstate = {published},

tppubtype = {phdthesis}

}

@techreport{prus_katalog_1994,

title = {Katalog stanowisk archeologicznych wojew\'{o}dztwa wroc\lawskiego (stanowiska opublikowane, cz. I)},

author = {O. Prus},

year  = {1994},

date = {1994-01-01},

urldate = {1994-01-01},

address = {Wroc\law},

note = {maszynopis w Archiwum Naukowy Muzeum Archeologicznego we Wroc\lawiu},

keywords = {},

pubstate = {published},

tppubtype = {techreport}

}

@collection{\ssCDS29,

title = {CDS XXIX = Codex Diplomaticus Silesiae, Regesten zur schlesischen Geschichte, Bd. XXIX: 1334-1337 (nr 5279-6020)},

editor = {Konrad Wutke and Erich Randt and Hans Bell\'{e}e},

year  = {1923},

date = {1923-01-01},

urldate = {1923-01-01},

address = {Breslau},

note = {u\.{z}ywany r\'{o}wnie\.{z} skr\'{o}t \'RS\'},

keywords = {},

pubstate = {published},

tppubtype = {collection}

}

@collection{\ssLuB,

title = {LuB 2 = Lehns- und Besitzurkunden Schlesiens und seiner einzelnen F\"{u}rstenth\"{u}mer im Mittelalter. Bd. 2},

author = {C. Gr\"{u}nhagen and H. Markgraf},

editor = {C. Gr\"{u}nhagen and H. Markgraf},

year  = {1883},

date = {1883-01-01},

urldate = {1883-01-01},

booktitle = {Th. Leipzig},

volume = {II},

address = {Leipzig},

note = { alternatywne skr\'{o}ty: LuBS, LBuS},

keywords = {},

pubstate = {published},

tppubtype = {collection}

}

@article{\ssRWN,

title = {RWN = Registrum villarum, allodiarum et jurium ducatus Wratislaviensis et districtus Nampslaviensis},

editor = {G.A. Stenzel},

year  = {1843},

date = {1843-01-01},

urldate = {1843-01-01},

journal = {\"{U}bersicht der Arbeiten und Ver\"{a}nderungen der Schlesischen Gesellschaft f\"{u}r Vaterl\"{a}ndische Kultur im Jahre 1842},

pages = {60-141},

keywords = {},

pubstate = {published},

tppubtype = {article}

}

@collection{βRF,

title = {RF = Repertorium Frobenianum (Repertorium Investiturarum in Praediis Ducatus Vratislaviensis, quae in Libris eiusdem Cancellariae continentur), t. 1-4},

note = {APWr., Akta miasta Wroc\lawia, sygn. C 24/I\textendashIV},

keywords = {},

pubstate = {published},

tppubtype = {collection}

}