Późne średniowiecze – okres średniowiecza, odpowiadający włoskiemu trecento i wczesnemu renesansowi. Na potrzeby katalogu Zamków i dworów obronnych Śląska przyjęto, że przypada na XIV i XV wiek.
Okres ten charakteryzuje się rozwojem stylu gotyckiego, który do części rejonów północnej Europy i Hiszpanii dotarł ok. 1400 roku, a także rozwojem świeckiej sztuki użytkowej dla bogacących się klas mieszczańskich Włoch i Flandrii
Nieistniejący dziś dwór w Gniewkowie był przez kilka stuleci siedzibą lokalnego majątku ziemskiego. Usytuowany w pobliżu kościoła parafialnego i otoczony fosą, pełnił funkcję obronno-rezydencjonalną co najmniej od XIV wieku. W kolejnych wiekach był przebudowywany i rozbudowywany, aż do ostatecznej rozbiórki w 1977 roku. Zachowane …
Dawna siedziba rycerska w Pastuchowie to przykład średniowieczno-renesansowego dworu obronnego. W obrębie tzw. „majątku górnego” (Oberhof) do dziś przetrwała wieża mieszkalna z połowy XIV wieku, ujęta w późniejsze skrzydła mieszkalne z XVI stulecia. Na północnych krańcach wsi znajdują się także relikty drugiego dworu – …
Zamek Hummel (Hummelschlos) w Dzierżoniowie był średniowieczną siedzibą książęcą, wzmiankowaną od końca XIII wieku. Usytuowany w południowej części miasta, przy ul. Przedmieście, stał obok kościoła parafialnego. Po okresie rozkwitu w czasach Piastów Śląskich uległ stopniowej ruinie – już w 1422 r. określany był jako …
![KĄTKI, widok na pałac od frontu, 2023 (fot. P. Błoniewski , Katalog Zamków i Dworów Obronnych Śląska [https://zamki.pwr.edu.pl/]. Licencja: CC BY-NC 4.0 [https://creativecommons.org/licenses/by-nc/4.0/])](https://zamki.pwr.edu.pl/wp-content/uploads/2025/04/4-Katki-palac-od-frontu-stan-2023.jpg)
Pałac w Kątkach stanowił pierwotnie folwark książęcy Bolka II i Agnieszki, jeden z dwóch odnotowanych we wsi w XIV wieku. Pod koniec tego stulecia przeszedł w ręce rycerstwa. Ze względu na zachowane fragmenty XIV-wiecznych murów bywa utożsamiany z późniejszym dworem obronnym rodziny von Messenau …
Choć dziś nieobecny w krajobrazie miasta, niegdyś dorównywał rangą Ostrowowi Tumskiemu – drugi piastowski zamek we Wrocławiu wzniesiono na lewym brzegu Odry, w północnej części Starego Miasta. W XIII wieku tworzył wraz z klasztorami i budowlami rezydencjonalnymi potężną enklawę książęcą, porównywaną z praskim Hradczanami …
![Rekonstrukcja zamku średniowiecznego autorstwa zespołu: Darya Biaketava, Paweł Kultys, Adrian Włodarczyk pod kierownictwem Rolanda Mruczka (2021/22: Wydział Architektury Politechniki Wrocławskiej, Katalog Zamków i Dworów Obronnych Śląska [https://zamki.pwr.edu.pl/]. Licencja: CC BY-NC 4.0 [https://creativecommons.org/licenses/by-nc/4.0/])](https://zamki.pwr.edu.pl/wp-content/uploads/2025/03/Chojnow-Ryc.-4-.jpg)
Zamek w Chojnowie, jedna z najstarszych rezydencji książęcych na Dolnym Śląsku, przez stulecia pełnił kluczową rolę w systemie władzy i obrony regionu. Wywodzący się z XIII-wiecznego grodu kasztelańskiego, został przekształcony w potężną warownię z cylindryczną wieżą typu bergfried, a następnie w renesansową siedzibę książąt …
Na obrzeżach Wilkowa, w sąsiedztwie drogi z Wrocławia do Niemczy, zachowała się jedna z ciekawszych średniowiecznych wież mieszkalnych Dolnego Śląska, dziś wkomponowana w bryłę późnorenesansowego dworu. Choć budynek był wielokrotnie przebudowywany i dostosowywany do zmieniających się funkcji rezydencjonalnych, zachował czytelny układ pierwotnych kondygnacji oraz …
Na szczycie legendarnej góry Ślęży, niemal 720 metrów nad poziomem morza, wznosił się w średniowieczu jeden z najwyżej położonych zamków na Śląsku. Choć dziś jego ruiny skrywa nowożytny kościół Nawiedzenia NMP, archeologiczne i architektoniczne badania ujawniają złożoną historię warowni wzniesionej przez Bolka II Świdnickiego …
Wśród malowniczych krajobrazów Dolnego Śląska skrywają się pozostałości rycerskiego zamku wodnego w Kłaczynie – niegdyś imponującej warowni z XIV-wieczną wieżą mieszkalną i charakterystycznym, monumentalnym kominem kuchennym. Obecnie zachowały się jedynie fragmenty murów i wieży, jednak dawne grafiki i opisy pozwalają odtworzyć jego wygląd. To …
Obiekt obronny w Wilkowie, o wymiarach około 38×60 m i usytuowany na skraju ostrej skarpy, stanowi cenną pozostałość kolonizacji z drugiej połowy XIII–początku XIV wieku. Źródłowe dokumenty potwierdzają, że teren należał pierwotnie do panów z Wierzbnej. Jego dzieje wpisują się w burzliwą historię administracyjną …
