Późne średniowiecze – okres średniowiecza, odpowiadający włoskiemu trecento i wczesnemu renesansowi. Na potrzeby katalogu Zamków i dworów obronnych Śląska przyjęto, że przypada na XIV i XV wiek.
Okres ten charakteryzuje się rozwojem stylu gotyckiego, który do części rejonów północnej Europy i Hiszpanii dotarł ok. 1400 roku, a także rozwojem świeckiej sztuki użytkowej dla bogacących się klas mieszczańskich Włoch i Flandrii
W Krzyżowicach (dawnych Wierzbicach Małych) późnośredniowieczna murowana wieża mieszkalna, następnie dwór z połowy XVI wieku i nowożytny pałac z 1 połowy XVIII wieku współtworzą wielofazowe założenie rezydencjonalne. W urbarzu z 2 poł. XVI w. opisano kamienną wieżę z użytkową piwnicą, dom mieszkalny z budynkiem …
Renesansowo–barokowy dwór we Wrocławiu–Leśnicy powstał w miejscu średniowiecznego założenia, którego początki wiążą się z dworem książęcym wzmiankowanym od 1 połowy XIII w. Najstarsze murowane partie (po 1420 r.) to piwnice domu 10×20 m; w XVI w. rozbudowano rezydencję o trakt południowy, wieżę wejściową i …
Zamek we Lwówku Śląskim nie zachował się do naszych czasów. Domniemany zamek książęcy funkcjonujący w XIII–XV w., położony przy Bramie Zamkowej, w obrębie murów miejskich. Warownia spłonęła (1381), była odbudowywana, lecz ostatecznie zrujnowana i rozebrana do końca XV w. Obecnie niezachowana; lokalizacja w rejonie …
Murowany dwór (dziś dom wielorodzinny) w Nadolicach Wielkich wzniesiono na kopcu kryjącym relikty starszego założenia obronnego. Już na planach z drugiej połowy XVIII wieku obiekt widoczny jest jako budynek zorientowany na osi północ–południe, otoczony podwójną fosą rozdzieloną wałem. Na mapie Urmesstischblatt z 1826 roku …
Obiekt w Rościsławicach to klasycystyczny dwór wzniesiony ok. 1800 r. na miejscu starszego założenia. W piwnicach zachowały się mury wcześniejszej, murowanej wieży mieszkalnej, prawdopodobnie wpisanej w narożnik muru obwodowego. Pierwotnie stała na kopcu otoczonym fosą, którą zasypano w XIX w. Lokalizacja woj. dolnośląskie, pow. …
Pozostałości średniowiecznego założenia obronnego typu motte położone są na szczycie dominującego nad wsią wzniesienia, znanego jako Góra Strzelnicza, Szwedzkie lub Wierzbnieńskie Szańce. Choć dotąd uważano, że obiekt został całkowicie zniszczony podczas II wojny światowej w wyniku wykucia w skale stanowisk artyleryjskich, analiza danych z …
Zespół rezydencjonalny Wierzbnów, usytuowany na krawędzi terasy doliny Bystrzycy, stanowił od XIII wieku centrum dóbr rodowych z kościołem i karczmą. W jego obrębie zachowała się kamienna wieża mieszkalna, której początki sięgają drugiej połowy XIII wieku. W XIV wieku dobra przeszły w ręce cystersów krzeszowskich. …
Wierzbna – Skałka (Burgberg) było to jednoczłonowe założenie obronne na skalistym cyplu doliny Bystrzycy, o owalnym zarysie, otoczony systemem wałów i fos. Wzniesiony w trzeciej ćwierci XIII wieku jako siedziba rycerska rodu Wierzbnów– jednej z najstarszych rodzin możnowładczych Śląska. Użytkowany do przełomu XIII i …
Obiekt w Jędrzychowie to dawny zamek książęcy z wieżą mieszkalną na kopcu, wzniesioną w 1 tercji XIV w. Założenie nizinne, nieregularne, pierwotnie dwuczłonowe przekształcony ok. poł. XVIII w. na ewangelicki zbór. Oprócz wieży z wykuszem kaplicznym zamek główny posiadał system obronny z podwójnym pierścieniem …
![CIECHANOWICE, pałac w Ciechanowicach, 2024 (fot. Artur Kwaśniewski, Katalog Zamków i Dworów Obronnych Śląska [https://zamki.pwr.edu.pl/]. Licencja: CC BY-NC 4.0 [https://creativecommons.org/licenses/by-nc/4.0/])](https://zamki.pwr.edu.pl/wp-content/uploads/2025/09/ciechanowice-1.jpg)
Pałac w Ciechanowicach to dawna siedziba rycerska ukształtowana pod koniec średniowiecza, przekształcona w renesansowy dwór Reichenbachów i w XVIII w. w barokową rezydencję rodu von Schweinitz. Usytuowany na wysokim brzegu Bobru, w centrum dawnej wsi łanowej, zachował relikty wszystkich faz – od murów późnośredniowiecznych, …
