W Sieniawce, w południowo-wschodniej części wsi, znajdował się średniowieczny kopiec typu motte, dziś prawdopodobnie całkowicie zniszczony. Archiwalne dane wskazują na czworoboczny nasyp otoczony fosą i wałem. Na jego szczycie odkryto pozostałości piwnicy z kamiennym filarem oraz ślady studni, a także fragmenty ceramiki i węgli drzewnych, świadczące o dawnym użytkowaniu tego miejsca.
Lokalizacja | woj. dolnośląskie, pow. dzierżoniowski, gm. Łagiewniki |
---|---|
Współrzędne | 50.7775034 N, 16.7754753 E |
Obszar AZP | 87-26 |
Chronologia | późne średniowiecze |
Autorzy | Dominik Nowakowski |
Data udostępnienia | 20.09.2024 |
Jak cytować?
Zdjęcia, ryciny, ilustracje, plany, przekroje, etc. – jak w podpisach
Opis
Przynależność administracyjna i toponomastyka
Obecna: Sieniawka (niem. Lauterbach), gm. Łagiewniki, pow. dzierżoniowski, woj. dolnośląskie
Przynależność historyczna: księstwo świdnicko-jaworskie
Lokalizacja
Na krawędzi doliny, przy północno-zachodnim krańcu wsi.
Wybór źródeł do dziejów miasta i obiektu
- 1293-1313 – Herman de Lauterbach, w 1293 r. jako wójt (advocatus) rycerza Mojka w Byczeniu (SUb, VI, nr 120, 163, 476; RS 3318, 3345)
- 1370 – Mikołaj Glossin sprzedał Henrykowi i jego ojcu Henrykowi Predelowi 4 grzywny czynszu na swoich dobrach we wsi (Landbuch, I, nr 437)
- 1385-1407 – dobra i majątek Sandera Bolza zw. Grunau i jego żony Anny (Landbuch, II, nr 87, 661, 1140; III, nr 1223, 1866)
- 1388-1402 – dobra Henryka Bolza zw. Grunau (Landbuch, II, nr 540, 999, 1071, 1111, 1140, 1155, 1245, 1355; III, nr 172, 274, 281, 300, 331, 372, 457, 525, 885, 1223)
- 1394-1398 – dobra Konrada Bolza zw. Grunau (Landbuch, II, 1155; III, nr 372)
- 1385-1411 – Jan Czirn z Sieniawki (Landbuch, II, nr 30, 551, 1403; CDS, XXXV, s. 54, 146)
- 1411 – dobra Henryka Bolza zw. Grunaw (APWr., Rep. 65 nr 16l)
- 1483-1498 – Jan Schindel z Sieniawki (CDS, XXXV, s. 114, 118, 126)
Opis obiektu
Obiekt obecnie prawdopodobnie całkowicie zniszczony. Według danych archiwalnych miał formę nasypu założonego na planie czworoboku z zaokrąglonymi narożami o wymiarach u podstawy 28 x 39,5 m i wysokości poniżej 1 m. Kopiec pierwotnie otaczała fosa o szerokości 8-9 m i czytelny od północy wał zewnętrzny, którego szerokość rozsypisk wynosiła około 5-6 m. W XIX w. kopiec miał jeszcze około 2 m wysokości, mimo że wcześniej został zniwelowany o około 0,5 m. Jeszcze na początku XIX w. na wzniesieniu czytelne były ślady piwnicy, zbudowane z kamieni układanych bez użycia zaprawy. Wewnątrz niej odkryto kamienny filar o czworobocznym przekroju, o długości boku 0,6 m. Według relacji ówczesnych właścicieli działki, w południowym narożniku plateau miały być czytelne resztki studni. Podczas prac ziemnych i amatorskich powierzchniowych odkryto fragmenty ceramiki, węgle drzewne i grudy polepy.
Uwagi: W południowo-wschodniej części wsi na północ od folwarku zachowany bliżej nierozpoznany dwór na kopcu otoczonym szeroką fosą.
Chronologia
Na podstawie źródeł pisanych i ikonograficznych: XIII/XIV-XV w.
Ilustracje
Ilustracje
Literatura
Wzmianki konkretnie o tym obiekcie
SUb VI, nr 120, 163, 476; RS 3318, 3345; Landbuch I, nr 437; Landbuch II, nr 30, 87, 540, 551, 661, 999, 1071, 1111, 1140, 1155, 1245, 1355; Landbuch III, nr 172, 274, 281, 300, 331, 372, 457, 525, 885, 1223, 1866; APWr., Rep. 65 nr 16l; CDS XXXV, s. 54, 114, 118, 126, 146; Schlesische Provinzial Blätter 1870, s. 577; Vug 1890, s. 126-127; Schätzke 1927, s. 63; Hellmich 1930, s. 41; Antoniewicz, Wartołowska 1964, s. 42; Kaletyn 1974, s. 333; Kaletyn 1975, s. 301; Pawłowski 1978, s. 336; Prus 1994, s. 687; Nowakowski 2017, s. 426-427.
Mapa grodzisk w Polsce Journal Article
In: Wrocław, pp. 29, 1964.
Schlesische Wehranlagen Journal Article
In: Altschlesien, vol. 3, pp. 40–41, 1930.
Sprawozdanie z działalności archeologicznej służby konserwatorskiej na terenie woj. wrocławskiego w 1973 roku Journal Article
In: Silesia Antiqua, vol. 17, pp. 290–308, 1975.
Sprawozdanie z działalności archeologicznej służby konserwatorskiej na terenie woj. wrocławskiego Journal Article
In: Silesia Antiqua, vol. 16, pp. 328, 341, 1974.
Śląskie obiekty typu motte. Studium archeologiczno-historyczne Book
2017.
Grody stożkowate, ostrosłupowe i wieże mieszkalno-obronne na Śląsku w średniowieczu PhD Thesis
KHASiT Politechniki Wrocławskiej, 1978.
Katalog stanowisk archeologicznych województwa wrocławskiego (stanowiska opublikowane, cz. III) Book
Wrocław, 1994.
Schlesische Burgen und Schlösser (Iser-Riesen-Waldenburger-Gebirge und Vorberge) Book
Schweidnitz, 1927.
Schlesische Provinzial Blätter Journal Article
In: 1870.
CDS XVI = Codex Diplomaticus Silesiae, Regesten zur Schlesischen Geschichte 1301-1315, Bd. XVI Collection
Breslau, 1892, (używany również skrót 'RS' lub 'RSIV').
CDS XXXV = Codex Diplomaticus Silesiae, Die Inventare der nichtsstaatlichen Archive Schlesiens. Kreis Jauer, Bd. XXXV Collection
Priebatsch's Buchhandlung, Breslau, 1930.
LANDBUCH I = Landbuch księstw świdnickiego i jaworskiego, tom I: 1366-1376 Collection
Poznań, 2000.
LANDBUCH II = Landbuch księstw świdnickiego i jaworskiego, tom II: 1385-1395 Collection
Poznań, 2004.
LANDBUCH III = Landbuch księstw świdnickiego i jaworskiego, tom III: 1396-1407 Collection
Poznań, 2007.
SUb VI = Schlesisches Urkundenbuch. Tom VI: 1291-1300 Collection
Köln, 1998.
Schlesische Heidenschanzen und die Handelstrassen der Alten Book
Grottkau, 1890.