Lwówek Śląski, zamek (nieistniejący)

Przynależność administracyjna i toponomastyka

• Współczesna: gmina Lwówek Śląski (m.), powiat lwówecki, woj. dolnośląskie.
• Historyczne jednostki administracyjne: księstwo śląskie; następnie legnickie, lwóweckie, świdnicko-jaworskie.
• Lokalizacja w terenie: południowa część miasta, przy Bramie Zamkowej / ul. Zamkowej, w miejscu późniejszego browaru.

Kontekst przestrzenny, rozplanowanie, stan zachowania

Obiekt nie zachował się – rozebrany do końca XV w. W źródłach wzmiankowane bliżej nieokreślone murowane zabudowania zamkowe w południowej części miasta, w obrębie murów miejskich, w miejscu późniejszego browaru, przy Bramie Zamkowej i obecnej ul. Zamkowej.

Wybór źródeł do dziejów miasta i zamku

• 1217 – Henryk I Brodaty przekazał Lwówek wójtom Tomaszowi i Hartlibowi do lokacji na prawie niemieckim i nadał miastu liczne przywileje (SUb I, nr 166).
• 1223 – falsyfikat dokumentu z 2 poł. XIV w., w którym wymieniono terytorium kasztelanii lwóweckiej (in castellatura Lewinbergensi) (SUb I, nr 358).
• 1233 – poświadczone miasto na prawie niemieckim, na wzór którego miał być lokowany Nowogrodziec nad Kwisą (SUb II, nr 49).
• 1281 – Bernard, książę śląski, pan Lwówka (SUb IV, nr 406, 407).
• 1291–1293 – Bolko I, książę śląski i pan Lwówka (SUb VI, nr 6, 13, 95).
• 1313 – Henryk I, książę śląski, pan Lwówka (RS 3332).
• 1316–1326 – Zygfryd Renker, sędzia dworski i dziedziczny wójt lwówecki (RS 3557, 4551).
• 1341 – Zygfryd von Rusindorf, sędzia dworski (RS 6667).
• 1353 – książę Bolko II potwierdził, że w razie jego bezpotomnej śmierci dziedziczką księstwa zostanie bratowa Anna, żona Karola IV Luksemburskiego; w przypadku potomstwa miał jej przypaść zastaw 10 tys. kop groszy praskich na twierdzach (vesten) Lwówek i Bolesławiec z weichbildami i przynależnościami (LuBS I, s. 497; RŚl II, nr 888, 889, 893).
• 1364 – w układzie między cesarzem Karolem IV a margrabią Ottonem brandenburskim wymieniono miasta i zamki po zmarłym księciu Bolku II świdnicko-jaworskim, w tym Lwówek (hus und stat) (LuBS I, s. 508).
• 1369 – burgrabia Zygfryd von Reussendorf (CDS XXVII, s. 177).
• 1380 – burgrabia Bernard von Petsch (Bergemann 1824, s. 624; Müller 1837, s. 366).
• 1381 – zamek niszczy pożar, w wyniku którego zniszczeniu uległa wieża i kaplica (Bergemann 1824, s. 624; Müller 1837, s. 366).
• 1385 – burgrabia Bernard von Petsch podjął odbudowę zamku (Bergemann 1824, s. 624; Müller 1837, s. 366).
• 1386 – Mikołaj von Rechenberg, sędzia dworski w weichbildzie lwóweckim (CDS XXVII, s. 116, przyp. 1; s. 148, przyp. 1).
• 1388 – bracia Konrad, Henryk, Jan i Mikołaj von Reussendorf przekazali krewnemu Zygfrydowi Reussendorf 60 grzywien rocznego czynszu na lennie zamkowym (burglehen) w Lwówku (Landbuch II, nr 604).
• 1389 – Zygfryd von Reussendorf przekazał swojej córce Femce landwójtostwo i lenno zamkowe (burklehen) w Lwówku (Landbuch II, nr 608).
• 1391 – Meinka Bolz, syn Mikołaja z Cisów, przekazał swojej żonie Femce jako oprawę lenno zamkowe (burglehn) związane z zamkiem (hause) we Lwówku (Landbuch II, nr 950).
• 1400 – spór między Henrykiem von Reussendorfem, Wilhelmem von Erlbach i Andreasem von Linz a Femką, córką Zygfryda von Raussendorfa, o lenno zamkowe i landwójtostwo, które przyznano Femce (Landbuch III, nr 773).
• 1411 – Femke Reussendor zapisała mężowi Janowi Kochenmeister lenno zamkowe z przynależnościami (Bergemann 1824, s. 624–625).
• 1424 – po śmierci Heinze von Czirnau Femke sprzedała lenno zamkowe Konradowi von Nimptsch (Bergemann 1824, s. 625).
• 1432 – spór między burgrabią Konradem von Nimptsch a radą miejską o granice lenna zamkowego; rada obiecała wybudować na parceli przed zamkiem oborę dla jego bydła (Bergemann 1824, s. 625).
• 1439 – komisja rozjemcza nakazała miastu naprawę szkód po zamurowaniu bramy prowadzącej z lenna zamkowego przez mur (Parchen) i zniszczeniu kilku furtek (Thüren) (Bergemann 1824, s. 625–626).
• ok. 1439 – burgrabia Konrad von Nimptsch podarował lenno zamkowe swojej córce, mniszce klasztoru benedyktynek w Lubomierzu (Bergemann 1824, s. 626; Müller 1837, s. 367).
• 1444 – proboszcz Bartłomiej w imieniu opatki klasztoru z Lubomierza sprzedał miastu zamek (Haus) i lenno zamkowe; sam zamek pozostał w gestii władców terytorialnych (Bergemann 1824, s. 626; Müller 1837, s. 367).
• 1472 – pożar zniszczył zamek wraz z inskrypcjami i herbami książęcymi oraz rycerskimi (Bergemann 1824, s. 626; Müller 1837, s. 367).
• 1475 – Maciej Korwin podarował miastu zrujnowany zamek, na którego miejscu miał powstać szpital; w zamian miasto miało zbudować kościół pw. św. Macieja Apostoła (Bergemann 1824, s. 626; Müller 1837, s. 367).
• 1478 – z uwagi na niekorzystną lokalizację dawnego zamku miasto zobowiązało się wznieść szpital przy Bramie Złotoryjskiej, a na jego miejscu zbudować domy na pożytek szpitala (Bergemann 1824, s. 626; Müller 1837, s. 367).
• 1482 – Karolina Samsy, krewna dawnego posiadacza lenna, oraz Jerzy Sauer zrzekli się praw do lenna zamkowego na rzecz miasta (Bergemann 1824, s. 626–627; Müller 1837, s. 367).
• 1489 – Jerzy Beyer, lwówecki sędzia dworski (APWr., Rep. 39, sygn. 44, f. 524–525).
• 1501 – Władysław II Jagiellończyk przyrzekł miastu, że nikt nie będzie mógł rościć praw do lenna zamkowego, jeśli nie uiści 2000 grzywien groszy praskich (Bergemann 1824, s. 627; Müller 1837, s. 367).

Dzieje i stan zachowania obiektu

Obecnie obiekt niezachowany, rozebrany już w końcu XV w. W świetle lakonicznych przekazów pisanych w skład zabudowań zamkowych wchodziły bliżej nieokreślone obiekty murowane.

Chronologia: domniemany zamek Henryka I Brodatego; w latach 1278-1281 siedziba księcia Bernarda, pana Lwówka, a następnie Bolka I i Henryka I jaworskiego

Konkretne wzmianki (wybór): SUb I, nr 166; SUb I, nr 358; SUb II, nr 49; SUb IV, nr 406–407; SUb VI, nr 6, 13, 95; RS 3332, 3557, 4551, 6667; LuBS I, s. 497, 508; Landbuch II, nr 604, 608, 950; Landbuch III, nr 773; CDS XXVII, s. 177; APWr., Rep. 39, sygn. 44, f. 524–525; Bergemann 1824, s. 622–627; Müller 1837, s. 365–368; Eysymontt 2009, s. 393, 396.

Lokalizacja