Smolnik, gm. Leśna, dwór (ruina)

Ruiny murowanego dworu w Smolniku położone na centralnym nasypie otoczonym fosą, stanowią cenny ślad dawnej architektury obronnej. Dwór, którego początki sięgają późnego średniowiecza, był niegdyś częścią większego założenia z wałem zewnętrznym. Mimo upływu wieków, zarys jego potężnych murów i fosy wciąż jest widoczny, przypominając o dawnej świetności tego miejsca.

Lokalizacja	woj. dolnośląskie, pow. lubański, gm. Leśna
Współrzędne	51.0363922, 15.2551975
Obszar AZP	74-17
Chronologia	późne średniowiecze, nowożytność
Autorzy	Dominik Nowakowski
Data udostępnienia	21.09.2024

SMOLNIK, fragment mapy Messtischblatt z lokalizacją obiektuSMOLNIK, fragment mapy Messtischblatt z lokalizacją obiektu

SMOLNIK, model cyfrowy najbliższego otoczenia dworuSMOLNIK, model cyfrowy najbliższego otoczenia dworu

SMOLNIK, profil stanowiska (oprac. M. Legut-Pintal, P. Rajski, Katalog Zamków i Dworów Obronnych Śląska [https://zamki.pwr.edu.pl/]. Licencja: CC BY-SA 4.0 [https://creativecommons.org/licenses/by-nc/4.0/])

smolnik 009 1SMOLNIK, profil stanowiska (oprac. M. Legut-Pintal, P. Rajski, Katalog Zamków i Dworów Obronnych Śląska [https://zamki.pwr.edu.pl/]. Licencja: CC BY-SA 4.0 [https://creativecommons.org/licenses/by-nc/4.0/])

smolnik 009 2SMOLNIK, profil stanowiska (oprac. M. Legut-Pintal, P. Rajski, Katalog Zamków i Dworów Obronnych Śląska [https://zamki.pwr.edu.pl/]. Licencja: CC BY-SA 4.0 [https://creativecommons.org/licenses/by-nc/4.0/])

SMOLNIK, plan warstwicowy stanowiska (oprac. M. Legut-Pintal, P. Rajski, Katalog Zamków i Dworów Obronnych Śląska [https://zamki.pwr.edu.pl/]. Licencja: CC BY-SA 4.0 [https://creativecommons.org/licenses/by-nc/4.0/])

smolnik 009 3SMOLNIK, plan warstwicowy stanowiska (oprac. M. Legut-Pintal, P. Rajski, Katalog Zamków i Dworów Obronnych Śląska [https://zamki.pwr.edu.pl/]. Licencja: CC BY-SA 4.0 [https://creativecommons.org/licenses/by-nc/4.0/])

SMOLNIK, sky view factor (stopień widoczności nieba) stanowiska na podstawie numerycznego modelu terenu (oprac. M. Legut-Pintal, P. Rajski, Katalog Zamków i Dworów Obronnych Śląska [https://zamki.pwr.edu.pl/]. Licencja: CC BY-SA 4.0 [https://creativecommons.org/licenses/by-nc/4.0/])

smolnik 009 4SMOLNIK, sky view factor (stopień widoczności nieba) stanowiska na podstawie numerycznego modelu terenu (oprac. M. Legut-Pintal, P. Rajski, Katalog Zamków i Dworów Obronnych Śląska [https://zamki.pwr.edu.pl/]. Licencja: CC BY-SA 4.0 [https://creativecommons.org/licenses/by-nc/4.0/])

SMOLNIK, cieniowany model reliefu otoczenia stanowiska (oprac. M. Legut-Pintal, P. Rajski, Katalog Zamków i Dworów Obronnych Śląska [https://zamki.pwr.edu.pl/]. Licencja: CC BY-SA 4.0 [https://creativecommons.org/licenses/by-nc/4.0/])

smolnik 009 5SMOLNIK, cieniowany model reliefu otoczenia stanowiska (oprac. M. Legut-Pintal, P. Rajski, Katalog Zamków i Dworów Obronnych Śląska [https://zamki.pwr.edu.pl/]. Licencja: CC BY-SA 4.0 [https://creativecommons.org/licenses/by-nc/4.0/])

SMOLNIK, plan warstwicowy otoczenia stanowiska (oprac. M. Legut-Pintal, P. Rajski, Katalog Zamków i Dworów Obronnych Śląska [https://zamki.pwr.edu.pl/]. Licencja: CC BY-SA 4.0 [https://creativecommons.org/licenses/by-nc/4.0/])

smolnik 009 6SMOLNIK, plan warstwicowy otoczenia stanowiska (oprac. M. Legut-Pintal, P. Rajski, Katalog Zamków i Dworów Obronnych Śląska [https://zamki.pwr.edu.pl/]. Licencja: CC BY-SA 4.0 [https://creativecommons.org/licenses/by-nc/4.0/])

SMOLNIK, sky view factor (stopień widoczności nieba) otoczenia stanowiska na podstawie numerycznego modelu terenu (oprac. M. Legut-Pintal, P. Rajski, Katalog Zamków i Dworów Obronnych Śląska [https://zamki.pwr.edu.pl/]. Licencja: CC BY-SA 4.0 [https://creativecommons.org/licenses/by-nc/4.0/])

smolnik 009 7SMOLNIK, sky view factor (stopień widoczności nieba) otoczenia stanowiska na podstawie numerycznego modelu terenu (oprac. M. Legut-Pintal, P. Rajski, Katalog Zamków i Dworów Obronnych Śląska [https://zamki.pwr.edu.pl/]. Licencja: CC BY-SA 4.0 [https://creativecommons.org/licenses/by-nc/4.0/])

SMOLNIK, cieniowany model reliefu stanowiskaSMOLNIK, cieniowany model reliefu stanowiska (oprac. M. Legut-Pintal, P. Rajski, Katalog Zamków i Dworów Obronnych Śląska [https://zamki.pwr.edu.pl/]. Licencja: CC BY-SA 4.0 [https://creativecommons.org/licenses/by-nc/4.0/])

Jak cytować?

Nowakowski Dominik. Smolnik, gm. Leśna, dwór (ruina), Katalog Zamków i Dworów Obronnych Śląska [https://zamki.pwr.edu.pl/smolnik-gm-lesna-dwor-ruina/]. Licencja: CC BY-NC 4.0 [https://creativecommons.org/licenses/by-nc/4.0/]. Data dostępu: 22.05.2025.

Zdjęcia, ryciny, ilustracje, plany, przekroje, etc. – jak w podpisach

Opis

Przynależność administracyjna i toponomastyka

Obecna: Smolnik (niem. Schadewalde), gm. Leśna, pow. lubański, woj. dolnośląskie

Przynależność historyczna: Górne Łużyce

Lokalizacja

W dolinie Kwisy, przy północnym krańcu wsi, na północ od dawnego folwarku.

Wybór źródeł do dziejów miejscowości i dóbr ziemskich

1427 – własność rodziny Döbschütz zu dem Schadewalde (Kühnel 1982, s. 64)
1428 – Schadewalde (CDL, II/1, s, 505)
1428 – świadkowali Heintze Dobeschicz (Döbschütz) zum Schadenwalde i siedzący tam również Heintze Belewitz (CDL, II/1, s. 622)
1442 – dokument wystawiony zu Schadewalde (CDL, IV, s. 237)
1460 – król Jerzy potwierdził kuzynom Krzysztofowi i Janowi siedzącym w Döbschütz i Schadewalde posiadanie siedzib rycerskich (gesesse) w obu wymienionych wsiach (CDL, VI, s. 153)
1491 – Schadewalde (Kühnel 1982, s. 64)

Opis obiektu

Ruina okazałego murowanego dworu, zbudowanego na centralnym nasypie w kształcie zbliżonym do koła o wymiarach u podstawy 39 x 40 m, na górze 31 x 33 m i wysokości około 2,5 m. Nasyp otacza fosa o szerokości 14-15 m, która w części południowej, od strony wsi, jest przedzielona pasem ziemi (pierwotnie groblą) o szerokości 12-16 m. Początkowo obiekt prawdopodobnie otaczał również wał zewnętrzny, obecnie widoczny od strony zachodniej i północnej, którego rozsypisko osiąga szerokość 9-10 m.