Kryniczno, st. 14 (gm. Środa Śląska), motte

Przynależność administracyjna

Obecna: Kryniczno (Krintsch, Kr. Neumarkt, MBL. 4865), gm. Środa Śląska, pow. średzki, woj. Dolnośląskie;

Obiekt w ewidencji konserwatorskiej funkcjonuje jako grodzisko stożkowate w Jugowcu. Stan. 14, AZP 52/79-24

Przynależność historyczna: księstwo wrocławskie

Lokalizacja

W obrębie podmokłej doliny Dojcy, na krawędzi lasu, ok. 2,25 km na W od wsi

Wybór źródeł do dziejów miejscowości i dóbr ziemskich:

Obiekt identyfikować należy prawdopodobnie z zaginionym folwarkiem Windmühl.

• 1245-1249 – wieś biskupia Crinichino, Crinizno (SUb, II, nr 187, 361)
• 1298 – wzmiankowany pleban biskupi Jan de Crinichno (KH, s. 165)
• 1300 – biskup Jan potwierdził braciom Konradowi, Piotrowi i Kunczkowi posiadanie zakupionego od mieszczanina średzkiego Hermana z Kostomłotów zniszczonego folwarku Proscow, położonego opodal wsi biskupiej Kryniczno oraz dwóch młynów wietrznego i wodnego obciążonych obowiązkiem służby dworskiej na rzecz biskupa (SUb, VI, nr 450)
• 1305 – wymienione allodium domini Conradi położone opodal Kryniczna (LF, D, 118)
• 1338 – Konrad pleban w Krynicznie z wujem Marcinem de Wintmol i Paszkiem Swencz weszli w posiadanie młyna zw. Slenczine mol, położonego opodal wsi Chwalimierz, z jazem i wszystkimi przynależnościami na prawach jakie posiadał wcześniej Wojsław Krzykała (RS 6041)
• 1344 – Konrad Falkenhain sprzedał wieś Raszków Konradowi de Krincz i Marcinowi, synowi Konrada de Windmoel oraz ich siostrom Elżbiecie i Katarzynie (RF, III, 2061)
• 1346 – Anna, Elżbieta i Katarzyna, córki Konrada de Windmöel, sprzedały 8 łanów w Raszkowie (RF, III, 2061)
• 1353 – Wintmol vasalli (RWN, s. 133).

Opis obiektu

Grodzisko stożkowate w Krynicznie, zachowane w formie kopca, zostało założone na planie czworoboku z zaokrąglonymi narożami. Wymiary tego kopca u podstawy wynoszą 27 x 32 metry, a u góry 16 x 20 metrów, przy wysokości około 2-2,5 metra. Nasyp od północy, wschodu i południa otacza fosa o szerokości 10-13 metrów, natomiast od zachodu przylega koryto cieku wodnego. W odległości 25 metrów na zachód od kopca widoczna jest ziemna grobla, przecinająca dolinę potoku.

Podczas badań powierzchniowych na terenie grodziska pozyskano fragmenty ceramiki kremowej i stalowoszarej, gwoździe oraz żelazną sprzączkę. Na podstawie tych znalezisk materiały te datowane są ogólnie na XIV wiek, co świadczy o długiej historii tego miejsca i jego znaczeniu w regionalnej przestrzeni historycznej.

Ilustracje

Dokumentacja w ramach projektu „Od grodu do zamku“

Wzmianki konkretnie o tym obiekcie

Nowakowski 2017, s. 340

@book{Nowakowski2017,

title = {\'{S}l\k{a}skie obiekty typu motte. Studium archeologiczno-historyczne},

author = {Dominik Nowakowski},

year  = {2017},

date = {2017-01-01},

urldate = {2017-01-01},

keywords = {},

pubstate = {published},

tppubtype = {book}

}

@collection{\ssCDS14,

title = {CDS XIV = Codex Diplomaticus Silesiae, Liber Fundationis Episcopatus Vratislaviensis, Bd. XIV},

author = {14 CDS},

editor = {H. Markgraf and W. Schulte},

year  = {1889},

date = {1889-01-01},

urldate = {1889-01-01},

publisher = {Liber Fundationis Episcopatus Vratislaviensis},

address = {Breslau},

note = {tak\.{z}e skr\'{o}towo jako LfeV; Lf; LF},

keywords = {},

pubstate = {published},

tppubtype = {collection}

}

@collection{\ssCDS29,

title = {CDS XXIX = Codex Diplomaticus Silesiae, Regesten zur schlesischen Geschichte 1334-1337, Bd. XXIX},

editor = {Konrad Wutke and Erich Randt and Hans Bell\'{e}e},

year  = {1923},

date = {1923-01-01},

urldate = {1923-01-01},

address = {Breslau},

note = {u\.{z}ywany r\'{o}wnie\.{z} skr\'{o}t \'RS\'},

keywords = {},

pubstate = {published},

tppubtype = {collection}

}

@article{\ssRWN,

title = {RWN = Registrum villarum, allodiarum et jurium ducatus Wratislaviensis et districtus Nampslaviensis},

editor = {G.A. Stenzel},

year  = {1843},

date = {1843-01-01},

urldate = {1843-01-01},

journal = {\"{U}bersicht der Arbeiten und Ver\"{a}nderungen der Schlesischen Gesellschaft f\"{u}r Vaterl\"{a}ndische Kultur im Jahre 1842},

pages = {60-141},

keywords = {},

pubstate = {published},

tppubtype = {article}

}

@collection{\ssSub02,

title = {SUb II = Schlesisches Urkundenbuch. Tom II},

author = {II SUB},

editor = {W. Irgang},

year  = {1977},

date = {1977-01-01},

urldate = {1977-01-01},

volume = {II},

address = {K\"{o}ln-Graz-Wien},

keywords = {},

pubstate = {published},

tppubtype = {collection}

}

@collection{\ssSub06,

title = {SUb VI = Schlesisches Urkundenbuch. Tom VI: 1291-1300},

author = {VI SUB},

editor = {H. Appelt and J. Menzel and W. Irgang},

year  = {1998},

date = {1998-01-01},

urldate = {1998-01-01},

address = {K\"{o}ln},

keywords = {},

pubstate = {published},

tppubtype = {collection}

}

@collection{βKH,

title = {KH = Ksi\k{e}ga henrykowska},

editor = {R. Grodecki},

year  = {1991},

date = {1991-01-01},

address = {Wroc\law},

keywords = {},

pubstate = {published},

tppubtype = {collection}

}

@collection{βRF,

title = {RF = Repertorium Frobenianum (Repertorium Investiturarum in Praediis Ducatus Vratislaviensis, quae in Libris eiusdem Cancellariae continentur), t. 1-4},

note = {APWr., Akta miasta Wroc\lawia, sygn. C 24/I\textendashIV},

keywords = {},

pubstate = {published},

tppubtype = {collection}

}