Złotniki (Małe), st. 2, dzielnica Wrocławia, motte

Przynależność administracyjna i toponomastyka

Obecna: Złotniki (Małe) (niem. Goldschmiede), ob. osiedle Wrocław–Złotniki, gm. Wrocław, pow. Wrocław, woj. dolnośląskie; stan. nr 2, AZP 161/79–27

Przynależność historyczna: księstwo wrocławskie

Kontekst przestrzenny, rozplanowanie, stan zachowania obiektu

Na terasie nadzalewowej Bystrzycy, w parku krajobrazowym, na południe od dawnej wsi (tabl. 26:b)

Wybór źródeł do dziejów miejscowości i obiektu

• 1288 – folwark złotnika Hermana (Hermmanni aurifabri) (SUb, V, nr 367)
• 1352 – Stefan z Księginic posiadał folwark Goldschmeden (RF, I, 187)
• 1353 – 2 folwarki w Goltsmeden (Reg. Wrat., s. 109)
• 1360 – Mikołaj z Zybiszowa otrzymał 4 ½ łana w Złotnikach, które wcześniej posiadał Stefan z Księginic (RF, I, 187)
• 1360 – Klara wdowa po Mikołaju z Zybiszowa sprzedała Michałowi Runge mieszczaninowi z Leśnicy wszystkie dobra w Złotnikach położone nad rzeką Bystrzycą (secus fluvium Lesna) (RF, I, 187)
• 1394 – Katarzyna, Mikołaj i Weronika dziedzice Michała Runge ze Złotnik sprzedali na prawie dziedzicznym Janowi Tschernichowi i Katarzynie żonie mieszczanina Henryka Gürtlera 4 ½-łanowy folwark w Złotnikach Małych (wenigen Goldschmieden) położony pod wsią Jerzmanowo nad rzeką Bystrzycą (RF, I, 190)
• 1397 – Jan Tschernich odsprzedał swój dział Henrykowi Gürtlerowi (RF, I, 190)
• 1409 – Henryk Gürtler sprzedał mieszczaninowi Mikołajowi Steinkellerowi 4 ½-łanowy folwark w wenigen Goldschmied nad rzeką Bystrzycą (Lessa) k. Jerzmanowa, który ten rok później odsprzedał Maćkowi Widguttowi (RF, I, 191)
• 1411 – Maćko Widgutt z żoną Katarzyną sprzedali swoją posiadłość Michałowi Bankowi (RF, I, 191)
• 1421 – Michał Bank sprzedał dobra Janowi Tile (RF, I, 191)
• 1425 – folwark Jana Tile (KPW, nr 25)
• 1444 – Katarzyna żona mieszczanina Antoniego Horniga sprzedała Dzierżkowi Stoschowi odziedziczone po ojcu Janie Tile 2 folwarki zwane Złotniki Wielkie i Małe z siedzibą (gesäβe) oraz młynem zw. Thiermühle, lasem przy młynie, położone w okręgu średzkim i wrocławskim (RF, I, 191)
• 1453 – majątek posiadał Piotr z Bolesławca, który płacił 24 funty pieprzu jako czynsz z dwóch folwarków (RF, I, 191)
• 1453-1465 – folwarki posiadali bracia Hieronim i Maciej Ungerathenowie (RF, I, 191, 194)
• 1478 – mieszczanin Jan Haunold posiadał dobra (2 folwarki) obciążone czynszem 24 funtów pieprzu (RF, I, 194)
• 1505 – majątek posiadał mieszczanin Jan Krapf (RF, I, 194)
• 1531 – Sebald Krapf sprzedał Leonardow Krapfowi prawa do dóbr w Gorß und Klein Goldschmieden (RF, I, 194)
• 1552 – bracia Jan i Sebald Krapfowie sprzedali siostrze Barbarze wdowie po Janie Rothenhainie 2 folwarki z młynem Thiermühle (RF, I, 194)
• 1554 – wymieniona Barbara sprzedała folwarki Baltazarowi Hornigowi (RF, I, 194)

Opis obiektu

Grodzisko stożkowate zachowane jako kopiec na planie czworoboku z zaokrąglonymi narożnikami o wymiarach u podstawy 27 × 29 m, u góry 13,5 × 15 m i wysokości 2,5–3 m. Nasyp otacza fosa o szerokości 10–14 m oraz rozsypisko wału o szerokości 13–18 m. W wykopie sondażowym, założonym w południowo-wschodniej części kopca, odsłonięto relikty budynku mieszkalnego, w którego wnętrzu stwierdzono warstwy gliny przemieszane z zaprawą wapienną. Podczas badań powierzchniowych i sondażowych pozyskano fragmenty ceramiki naczyniowej.

Chronologia

Na podstawie materiałów archeologicznych i źródeł pisanych XIV w.

Ilustracje

Dokumentacja w ramach projektu „Od grodu do zamku“

Wzmianki konkretnie o tym obiekcie

Pawłowski 1978, s. 371; Kaletyn 1978, s. 254; Kaletyn 1980, s. 258; Kaletyn 1981, s. 273; Prus 1994, s. 943; Nowakowski 2017, s. 477; Nowakowski 2023, s. 279-280; SUb, V, nr 367; RF, I, 187; Reg. Wrat., s. 109; RF, I, 187; RF, I, 187; RF, I, 190; RF, I, 190; RF, I, 191; RF, I, 191; RF, I, 191; KPW, nr 25; RF, I, 191; RF, I, 191; RF, I, 191, 194; RF, I, 194; RF, I, 194; RF, I, 194; RF, I, 194

@article{kaletyn1978,

title = {Sprawozdanie z dzia\lalno\'{s}ci wojew\'{o}dzkiego o\'{s}rodka archeologiczno-konserwatorskiego we Wroc\lawiu w roku 1976},

author = {T. Kaletyn},

year  = {1978},

date = {1978-01-01},

urldate = {1978-01-01},

journal = {Silesia Antigua},

volume = {20},

pages = {253-268},

keywords = {},

pubstate = {published},

tppubtype = {article}

}

@article{Kaletyn1980,

title = {Sprawozdanie z dzia\lalno\'{s}ci w zakresie ochrony i ratownictwa zabytk\'{o}w archeologicznych na obszarze woj. wroc\lawskiego i m. Wroc\lawia w 1978 r. prowadzonej przez WOAK we Wroc\lawiu},

author = {T. Kaletyn},

year  = {1980},

date = {1980-01-01},

urldate = {1980-01-01},

journal = {Silesia Antiqua},

volume = {22},

pages = {263-275},

keywords = {},

pubstate = {published},

tppubtype = {article}

}

@article{kaletyn1981,

title = {Sprawozdanie z dzia\lalno\'{s}ci w zakresie ochrony i ratownictwa zabytk\'{o}w archeologicznych na obszarze woj. wroc\lawskiego i m. Wroc\lawia w roku 1979, prowadzonej przez WOAK we Wroc\lawiu},

author = {T. Kaletyn},

year  = {1981},

date = {1981-01-01},

urldate = {1981-01-01},

journal = {Silesia Antiqua},

volume = {23},

pages = {263\textendash273},

keywords = {},

pubstate = {published},

tppubtype = {article}

}

@book{Nowakowski2017,

title = {\'{S}l\k{a}skie obiekty typu motte. Studium archeologiczno-historyczne},

author = {Dominik Nowakowski},

year  = {2017},

date = {2017-01-01},

urldate = {2017-01-01},

keywords = {},

pubstate = {published},

tppubtype = {book}

}

@book{nowakowski2023,

title = {Zamki i dwory ksi\k{e}stwa wroc\lawskiego od XIII do XVI wieku},

author = {D. Nowakowski},

year  = {2023},

date = {2023-01-01},

urldate = {2023-01-01},

pages = {149\textendash152},

address = {Wroc\law},

keywords = {},

pubstate = {published},

tppubtype = {book}

}

@phdthesis{pawlowski_grody_1978,

title = {Grody sto\.{z}kowate, ostros\lupowe i wie\.{z}e mieszkalno-obronne na \'{S}l\k{a}sku w \'{s}redniowieczu},

author = {A. Paw\lowski},

year  = {1978},

date = {1978-01-01},

urldate = {1978-01-01},

pages = {199-200},

school = {KHASiT Politechniki Wroc\lawskiej},

keywords = {},

pubstate = {published},

tppubtype = {phdthesis}

}

@book{prus_katalog2_1994b,

title = {Katalog stanowisk archeologicznych wojew\'{o}dztwa wroc\lawskiego (stanowiska opublikowane, cz. IV)},

author = {O. Prus},

year  = {1994},

date = {1994-01-01},

urldate = {1994-01-01},

address = {Wroc\law},

keywords = {},

pubstate = {published},

tppubtype = {book}

}

@collection{\ssregwrat,

title = {Reg. Wrat. = Das Registrum Wratislaviense censuum et reddituum ad episcopatum spectantium, Quellen zur Geschichte der Besitzverh\"{a}ltnisse des Bistums Breslau, Darstellungen und Quellen zur schlesischen Geschichte, Bd. 3},

editor = {W. Schulte},

year  = {1907},

date = {1907-01-01},

urldate = {1907-01-01},

address = {Breslau },

keywords = {},

pubstate = {published},

tppubtype = {collection}

}

@collection{\ssSub05,

title = {SUb V = Schlesisches Urkundenbuch. Tom V: 1282-1290},

author = {V SUB},

editor = {H. Appelt and J. Menzel and W. Irgang},

year  = {1993},

date = {1993-01-01},

urldate = {1993-01-01},

address = {K\"{o}ln-Weimar-Wien},

keywords = {},

pubstate = {published},

tppubtype = {collection}

}

@article{βKPW_1953,

title = {Nieznana ksi\k{e}ga podatkowa ksi\k{e}stwa wroc\lawskiego z 1425 r.},

author = {W Korta},

year  = {1953},

date = {1953-01-01},

urldate = {1953-01-01},

journal = {Sob\'{o}tka},

volume = {8},

pages = {223\textendash256},

note = {skr\'{o}t KPW},

keywords = {},

pubstate = {published},

tppubtype = {article}

}

@collection{βRF,

title = {RF = Repertorium Frobenianum (Repertorium Investiturarum in Praediis Ducatus Vratislaviensis, quae in Libris eiusdem Cancellariae continentur), t. 1-4},

note = {APWr., Akta miasta Wroc\lawia, sygn. C 24/I\textendashIV},

keywords = {},

pubstate = {published},

tppubtype = {collection}

}