Jerzmanowa, dwór

Przynależność administracyjna i toponomastyka

Obecna: Jerzmanowa (niem. Hermsdorf) gm. loco, pow. głogowski, woj. dolnośląskie

Przynależność historyczna: księstwo głogowskie

Kontekst przestrzenny, rozplanowanie, stan zachowania obiektu

Na płaskim, suchym terenie na terenie, w centralnej części wsi, w niewielkiej odległości na S od kościoła.

Wybór źródeł do dziejów miejscowości i obiektu

• 1366 – wzmiankowany proboszcz we wsi Hermansdorf (Neuling 1902, s. 98)
• 1459-1465 – pisali się stąd bracia Jan i Bernard Loosowie (CDS, XXVIII, s. 104, 111)
• 1511-1513 – siedział tu Zygmunt Loos (CDS, XXVIII, s. 4; Inv. Spr., s. 4)
• 1552-1554 – pisał się stąd Jan Loos (CDS, XXXI, s. 10, 55).

Opis obiektu

Późnorenesansowy dwór, prawdopodobnie zbudowany na miejscu starszego założenia, wielokrotnie przebudowywany w XVII-XIX w.

Pałac został zbudowany na planie litery „C” i składa się z dwóch kondygnacji oraz poddasza. Cała konstrukcja jest dwutraktowa, co oznacza, że układ wnętrza składa się z dwóch równoległych traktów pomieszczeń, z centralnie umieszczoną sienią przelotową. Budynek jest pokryty mansardowym dachem z lukarnami, które dodają mu charakterystycznego, eleganckiego wyglądu. Architektura pałacu w Jerzmanowej przeszła przez kilka faz rozwoju, od renesansowego dworu, poprzez barokową przebudowę, aż po XIX-wieczne zmiany, które nadały mu cechy neoklasycystyczne. Dzięki tym różnorodnym wpływom pałac jest przykładem harmonijnego połączenia różnych stylów architektonicznych, zachowując przy tym spójność i elegancję.

Według danych archiwalnych gdzieś na terenie wsi znajdowało się bliżej nie datowane grodzisko. Być może chodziło o gródek stożkowaty położony między Jerzmanową a Bądzowem.

Chronologia

Bliżej nieokreślona siedziba Loosów z 2 poł. XV w.; murowany dwór z przełomu XVI i XVII w.

Ilustracje

Wzmianki konkretnie o tym obiekcie

Neuling 1902, s. 98; CDS XXVIII, s. 104, 111; CDS XXVIII, s. 4; Inv. Spr., s. 4; CDS XXXI, s. 10, 55; Billert 1974; Kowalski 1976, s. 106; Nowakowski 2008, s. 479

@techreport{billert1974,

title = {Pa\lac w Jerzmanowej},

author = {A. Billert},

year  = {1974},

date = {1974-01-01},

institution = {WOSOZ Legnica},

note = {maszynopis w archiwum WOSOZ Legnica},

keywords = {},

pubstate = {published},

tppubtype = {techreport}

}

@book{kowalski_zabytki_1976,

title = {Zabytki \'{S}rodkowego Nadodrza. Katalog architektury i urbanistyki},

author = {S. Kowalski},

year  = {1976},

date = {1976-01-01},

urldate = {1976-01-01},

pages = {35-36},

address = {Zielona G\'{o}ra},

keywords = {},

pubstate = {published},

tppubtype = {book}

}

@book{Neuling1902,

title = {Schlesiens Kirchorte und ihre kirchlichen Stiftungen bis zum Ausgang des Mittelalters},

author = {H. Neuling},

year  = {1902},

date = {1902-01-01},

urldate = {1902-01-01},

address = {Breslau},

keywords = {},

pubstate = {published},

tppubtype = {book}

}

@book{nowakowski_siedziby_2008,

title = {Siedziby ksi\k{a}\.{z}\k{e}ce i rycerskie ksi\k{e}stwa g\logowskiego w \'{s}redniowieczu},

author = {D. Nowakowski},

year  = {2008},

date = {2008-01-01},

urldate = {2008-01-01},

pages = {424-431},

address = {Wroc\law},

keywords = {},

pubstate = {published},

tppubtype = {book}

}

@collection{\ssCDS28,

title = {CDS XXVIII = Codex Diplomaticus Silesiae, Die Inventare der nichtstaatlichen Archive Schlesiens. Kreis und Stadt Glogau, Bd. XXVIII},

author = {Konrad Wutke},

year  = {1915},

date = {1915-01-01},

urldate = {1915-01-01},

address = {Breslau},

note = {Inv. Glog. },

keywords = {},

pubstate = {published},

tppubtype = {collection}

}

@collection{\ssCDS31,

title = {CDS XXXI = Codex Diplomaticus Silesiae, Die Inventare der nichtstaatlichen Archive Schlesiens. Kreis Sprottau, Bd. XXXI},

author = {Erich Gaber},

editor = {Erich Gaber},

year  = {1925},

date = {1925-01-01},

urldate = {1925-01-01},

address = {Breslau},

note = {Inv. Sprot. },

keywords = {},

pubstate = {published},

tppubtype = {collection}

}