Magnice, st. 13 (gm. Kobierzyce), dwór

Dwór w Magnicach wzniesiono wśród podmokłych łąk, w południowo-wschodniej części wsi i folwarku. Obiekt był wielokrotnie przebudowywany, obecnie jest bardzo zniszczony i porośnięty drzewami. Według Degena murowany dwór na planie litery U zbudowano w końcu XVI w., o czym świadczyć miała zachowana jeszcze w okresie międzywojennym chorągiewka z datą 1594. W XVIII w. obiekt przebudowano nadając mu nowe cechy stylowe. Odsłonięte lica murów przyziemia wskazują, że murowany dwór powstał w kilku fazach budowlanych.

Lokalizacjawoj. dolnośląskie, pow. wrocławski, gm. Kobierzyce
Współrzędne50.987778 N, 16.960278 E
Obszar AZP82-28
Chronologiapóźne średniowiecze, nowożytność
AutorzyDominik Nowakowski
Data udostępnienia31.12.2023
MAGNICE, widok na NE narożnik ruin dworu, 2009 r. (fot. D. Nowakowski)
MAGNICE, widok na NE narożnik ruin dworu, 2009 r. (fot. D. Nowakowski, Katalog Zamków i Dworów Obronnych Śląska [https://zamki.pwr.edu.pl/]. Licencja: CC BY-SA 4.0 [https://creativecommons.org/licenses/by-nc/4.0/])

Jak cytować?

Nowakowski Dominik. Magnice, st. 13 (gm. Kobierzyce), motte, Katalog Zamków i Dworów Obronnych Śląska [https://zamki.pwr.edu.pl/magnice-st-13-gm-kobierzyce-motte/]. Licencja: CC BY-NC 4.0 [https://creativecommons.org/licenses/by-nc/4.0/]. Data dostępu: 24.04.2025.

Zdjęcia, ryciny, ilustracje, plany, przekroje, etc. – jak w podpisach

Opis

Przynależność administracyjna

Obecna: Magnice (Magnitz, Kr. Breslau, MBL. 5067), gm. Kobierzyce, pow. wrocławski, woj. dolnośląskie; stan. nr 13, AZP 114/82-28

Przynależność historyczna: księstwo wrocławskie

Lokalizacja

Wśród podmokłych łąk, w południowo-wschodniej części wsi i folwarku

Wybór źródeł do dziejów miejscowości i dóbr ziemskich:

  • 1250 – wdowa po komesie Stefanie Niedźwiedziu z zięciami Ikonem i Michałem sprzedali na prawie dziedzicznym pani Magnie i jej zięciom Adamowi i Giselherowi majątek Sobegarz koło Domasławia (SUb, II, nr 413; Cetwiński 1982, s. 121)
  • 1316 – mieszczanin Konrad Siebenwirt kupił od Stefana, brata biskupa krakowskiego Jana, dział ziemi należący do folwarku Magna (RS 3606)
  • 1323 – mieszczanin Heidenrich von Mühlheim sprzedał Janowi von Reste 5 łanów in Magnitz quod quondam Sobgar dicebatur (RS 4249)
  • 1332 – sprzedaż ½ allodium Magnitz, uczestnicy transakcji nieznani (RS 5109)
  • 1336 – mieszczanin Boguszko Siebenwirt sprzedał Janowi von Reste i jego następcom ½ allodium Maga, która należała do jego ojca Konrada, z dworem obronnym [curia cum propugnaculo, quod wlgo Berffrit nominatur] (RS 5746)
  • 1353 – Magenicz allodium (RWN, s. 113)
  • 1357-1359 – dobra Jana von Reste, który w 1359 r. przekazał żonie Elżbiecie jako oprawę 9 łanów in allodio Mageniz (RŚl, III, nr 549; IV, nr 510)
  • 1370 – Andrzej von der Wede sprzedał bratu Janowi cały dział na dobrach Magnice (RF, II, 687)
  • 1371 – rycerz Jan von der Wede sprzedał mieszczaninowi Ryszardowi z Gubina 8 ½ łanowy folwark Magnice (RF, II, 690)
  • 1372 – dzieci Jeszka von Magniz sprzedały Ryszardowi z Gubina ½ folwarku z 3 ½ łana i prawem dziedziczenia przez synów i córki (RF, II, 687, 690)
  • 1395 – Ryszard z Gubina sprzedał swojemu zięciowi Czenke Dompnigowi folwark Magnice (RF, II, 691)
  • 1399 – Czenke Dompnig sprzedał folwark mieszczaninowi Maciejowi Schmidtowi (RF, II, 691)
  • 1420-1425 – dobra dziedziczne Wawrzyńca Steinkellera (KPW, nr 41; Bar 2014, s. 147)
  • 1440 – mieszczanin Mikołaj Steinkeller sprzedał Franciszkowi Krig [von Krithaw] swoje dobra Magnice na prawie dziedzicznym (RF, II, 694)
  • 1455 – Franciszek Krig sprzedał dobra mieszczaninowi Piotrowi Frankenowi (RF, II, 694); 1474 – Urszula, żona Jana Banka, sprzedała Bernardowi Kalnowskiemu folwark Magnice (RF, II, 694)
  • 1493 – Urszula Bank, dziedziczna pani w Magnicach (RF, II, 694)
  • 1501 – Urszula Bank sprzedała dziedzicom mieszczanina Melchiora z Ząbkowic całe dobra Magnice na prawie dziedzicznym (RF, II, 695)
  • 1508 – Katarzyna von Schewitz, żona Macieja Lebe, odziedziczyła dobra we wsi (Pusch II, s. 18)
  • 1525 – mieszkał tu Maciej Lebe (Pfeiffer 1929, s. 225)
  • 1548 – dobra posiadała Katarzyna Lebe (APWr., AmWr., C 22, f. 11v)
  • 1563 – Walenty Lebe von Magniz zrezygnował na rzecz Daniela Lebe zu Magniz ze wsi Chrzanów (RF, II, 695)

Opis obiektu

Wielokrotnie przebudowywany dwór, obecnie znacznie zniszczony i porośnięty drzewami. Zachowany kopiec ziemny o wymiarach u podstawy 31 (wymiar niepełny) x 37 m, u góry 22 (wymiar niepełny) x 28,5 m i wys. 2-3 m. Nasyp z trzech stron otacza fosa o szerokości 11,5-18 m i częściowo zachowany od strony E wał zewnętrzny. W centralnej części plateau zachowana do poziomu przyziemia ruina dwór zbudowanego z cegły z dodatkiem kamienia.

Według Degena murowany dwór na planie litery U zbudowano w końcu XVI w., o czym świadczyć miała zachowana jeszcze w okresie międzywojennym chorągiewka z datą 1594. W XVIII w. obiekt przebudowano nadając mu nowe cechy stylowe. Odsłonięte lica murów przyziemia wskazują, że murowany dwór powstał w kilku fazach budowlanych (widoczne szwy i styki murów różnych partii obiektu).

Ilustracje

Mapy

Zdjęcia

Literatura

Wzmianki konkretnie o tym obiekcie

Weber 1909, s. 30-31; Degen 1965, s. 166-167; Grundmann 1982, s. 154; Nowakowski 2017, s. 355-356

Cetwiński M

Rycerstwo śląskie do końca XIII w.: biogramy i rodowody Book

Wrocław, 1982.

BibTeX

Degen K

Die Bau- und Kunstdenkmäler des Landkreises Breslau, Bau- und Kunstdenkmäler des deutschen Ostens, R. C: Schlesien, Bd. I Book

Frankfurt a. Main, 1965.

BibTeX

Grundmann G

Burgen, Schlösser und Gutshäuser in Schlesien, Bd. 1. Die mittelalterlichen Burgruinen und Wohntürme Book

Frankfurt am Main, 1982.

BibTeX

Nowakowski D

Śląskie obiekty typu motte. Studium archeologiczno-historyczne Book

2017.

BibTeX

Grünhagen C; Wutke K (Ed.)

CDS XVIII = Codex Diplomaticus Silesiae, Regesten zur Schlesischen Geschichte 1316-1326, Bd. XVIII Collection

Breslau, 1898, (używany również skrót 'RS' lub 'RS V').

BibTeX

Grünhagen C; Wutke K (Ed.)

CDS XXII = Codex Diplomaticus Silesiae, Regesten zur Schlesischen Geschichte 1327-1333, Bd. XXII Collection

Breslau, 1903, (używany również skrót 'RS').

BibTeX

Wutke K; Randt E; Bellée H (Ed.)

CDS XXIX = Codex Diplomaticus Silesiae, Regesten zur schlesischen Geschichte 1334-1337, Bd. XXIX Collection

Breslau, 1923, (używany również skrót 'RS').

BibTeX

Stenzel G A (Ed.)

RWN = Registrum villarum, allodiarum et jurium ducatus Wratislaviensis et districtus Nampslaviensis Journal Article

In: Übersicht der Arbeiten und Veränderungen der Schlesischen Gesellschaft für Vaterländische Kultur im Jahre 1842, pp. 60-141, 1843.

BibTeX

Irgang W (Ed.)

SUb II = Schlesisches Urkundenbuch. Tom II Collection

Köln-Graz-Wien, 1977.

BibTeX

Weber R (Ed.)

Schlesische Schlösser, Bd .2 Collection

Dresden, Breslau, 1910.

BibTeX

RF = Repertorium Frobenianum (Repertorium Investiturarum in Praediis Ducatus Vratislaviensis, quae in Libris eiusdem Cancellariae continentur), t. 1-4 Collection

0000, (APWr., Akta miasta Wrocławia, sygn. C 24/I–IV).

BibTeX

Korta W (Ed.)

RŚl III = Regesty śląskie. T. III, 1355-1357 Collection

Wrocław, 1990.

BibTeX

Korta W (Ed.)

RŚl IV = Regesty śląskie. T. IV, 1358-1359 Collection

Wrocław-Warszawa, 1992.

BibTeX

Lokalizacja