W miejscowości Michałów, na podstawie archiwalnych dokumentów i źródeł archeologicznych, zidentyfikowano pozostałości znacznie zniwelowanego grodziska stożkowatego, które niegdyś miało formę kopca założonego na planie czworoboku o zaokrąglonych narożach. Obiekt ten, w XIX wieku jeszcze dobrze zachowany, otoczony był fosą. Wschodnia część założenia została splantowana, a w części południowej znajdował się budynek mieszkalny proboszcza. Dziś ślady dawnego grodziska są słabo widoczne.
Lokalizacja | woj. opolskie, pow. brzeski, gm. Olszanka |
---|---|
Współrzędne | 50.743059 N, 17.5104753 E |
Obszar AZP | 88-33 |
Chronologia | późne średniowiecze, nowożytność |
Autorzy | Dominik Nowakowski |
Data udostępnienia | 17.08.2024 |
Jak cytować?
Zdjęcia, ryciny, ilustracje, plany, przekroje, etc. – jak w podpisach
Opis
Przynależność administracyjna i toponomastyka
Obecna: Michałów (Michelau; Kr. Brieg, MBl. 3081), gm. Olszanka, pow. brzeski, woj. opolskie; Stan. nr 6, AZP 8/88-33.
Przynależność historyczna: b.d.
Kontekst przestrzenny, rozplanowanie, stan zachowania obiektu
Na płaskim i suchym terenie, w centrum wsi, na wschód od kościoła.
Wybór źródeł do dziejów miejscowości i obiektu
- 1210 – dziesięcina z wsi Michalouo jako uposażenie klasztoru w Kamieńcu (SUb, I, nr 122; 138)
- 1237-1273 – Przecław z Michałowa i Pogorzeli (Jurek 2005, s. 38)
- 1251-1276 – komes Janusz z Michałowa, kasztelan w Niemczy (Jurek 2005, s. 39-41)
- 1273-1314 – Bogusz z Michałowa i Pogorzeli (Jurek 2005, s. 45-48)
- 1276-1288 – komes Stefan z Michałowa (Jurek 2005, s. 49)
- 1276 – komes Szymon z Michałowa (Jurek 2005, s. 49-50)
- 1293 – Janusz z Michałowa (Jurek 2005, s. 50)
- 1301-ok. 1314 – Budek z Michałowa (Jurek 2005, s. 50-51)
- 1300-1330 – Jarosław z Michałowa (Jurek 2005, s. 62-63)
- 1314-1357 – Tomek z Haberdorf i Michałowa (Jurek 2005, s. 60-61)
- 1372 – biskup Przecław z Pogorzeli przekazał cały swój dział we wsi bratankowi Czamborowi, kanonikowi wrocławskiemu (Lagerbuch, nr 315)
- 1385 – wymieniony Raczek z Michałowa, sługa Jana Pogorzeli (CDS IX, nr 479)
- 1397 – dobra Hinczy z Pogorzeli (CDS IX, nr 580)
- 1403 – dobra braci Zygmunta i Jana zw. Kapsdorf z Pogorzeli (CDS IX, nr 625)
- 1405 – dobra Jana z Pogorzeli, w tym folwark (CDS IX, nr 652)
- 1451/77-1493 – Hincza Pogorzela z Michałowa (Jurek 2005, s. 84-85)
- 1496-1533 – Jan Pogorzela z Michałowa (Jurek 2005, s. 85)
Opis obiektu
W literaturze i archiwaliach archeologicznych obiekt w Michałowie funkcjonuje jako znacznie zniwelowane grodzisko stożkowate. Jeszcze w XIX wieku obiekt zachowany był jako kopiec założony na planie czworoboku o zaokrąglonych narożach i wymiarach plateau około 25 x 30 metrów oraz wysokości 4 metrów. Nasyp otaczała częściowo zachowana fosa o szerokości 10 metrów. Wschodnia część założenia była splantowana, zaś w części południowej znajdował się budynek mieszkalny proboszcza. Na rycinie F.B. Wernera widoczny nowożytny pałac, a przed nim czworobok zabudowań folwarcznych.
Chronologia
Na podstawie źródeł pisanych XIII-XVI w. wymieniających dziedziców wsi.
Ilustracje
Ilustracje


Literatura
Wzmianki konkretnie o tym obiekcie
SUb I, nr 122, 138; Jurek 2005, s. 38-85; Lagerbuch, nr 315; CDS IX, nr 479, 580, 625, 652; Vug 1890, s. 156-157; Engel 1930, s. 5-6; Hellmich 1930, s. 39; Kramarek 1969, s. 112; Kaźmierczyk, Macewicz, Wuszkan 1977, s. 290-291; Pawłowski 1978, s. 281; Kubów 1997, s. 334-335; Nowakowski 2017, s. 361.
Lagerbuch = Quellen zur Geschichte des Neisser Bistumslandes auf Grund der drei ältesten Neisser Lagerbücher Book Chapter
In: Engelbert, K. (Ed.): Quellen und Darstellungen zur schlesischen Geschichte, Würzburg, 1964.
Zur Geschichte des Dorfes Michelau, insbesondere der Kirchengemeinde Collection
Brieg, 1930.
Schlesische Wehranlagen Journal Article
In: Altschlesien, vol. 3, pp. 40–41, 1930.
Rodowód Pogorzelów Book
Kraków, 2005.
Studia i materiały do osadnictwa Opolszczyzny wczesnośredniowiecznej Book
Opole, 1977.
Wczesnośredniowieczne grodziska ryczyńskie na Śląsku Book
Wrocław, 1969.
Wyniki badań powierzchniowych na obszarze 88-33 Book Chapter
In: Badania archeologiczne na Górnym Śląsku i ziemiach pogranicznych w 1993 roku, pp. 334-335, Katowice, 1997.
Śląskie obiekty typu motte. Studium archeologiczno-historyczne Book
2017.
Grody stożkowate, ostrosłupowe i wieże mieszkalno-obronne na Śląsku w średniowieczu PhD Thesis
KHASiT Politechniki Wrocławskiej, 1978.
CDS IX = Codex Diplomaticus Silesiae, Urkunden der Stadt Brieg, urkundliche und chronikalische Nachrichten über die Stadt Brieg, die dortigen Klöster, die Stadt- und Stiftsgüter bis zum Jahre 1550, Bd. IX Collection
Priebatsch's Buchhandlung, Breslau, 1870.
SUb I = Schlesisches Urkundenbuch. Tom I Collection
Köln, 1963.
Schlesische Heidenschanzen und die Handelstrassen der Alten Book
Grottkau, 1890.