Kaczowice, gm. Przeworno, motte

Na terenie wsi Kaczowice w województwie dolnośląskim znajdują się trzy kopce ziemne, które mogą świadczyć o dawnych założeniach obronnych z okresu późnego średniowiecza. Pierwszy z nich, o kształcie zbliżonym do trapezu, położony jest na krawędzi wysoczyzny, około 1,5 km na południowy wschód od wsi. Dwa pozostałe kopce znajdują się na stoku wysoczyzny, przylegającym do podmokłej doliny, około 60 metrów na południowy zachód od ostatnich zabudowań wsi. Każdy z tych kopców otoczony jest fosą, co sugeruje ich obronny charakter. Pomimo pewnych różnic w kształcie i rozmiarach, wszystkie trzy obiekty są datowane na późne średniowiecze.

Lokalizacjawoj. dolnośląskie, pow. strzeliński, gm. Przeworno
Współrzędne50.6800034,17.1271419 (obiekt nr I)
50.6872256 N, 17.1088086 E (obiekt nr II-III)
Obszar AZP89-29
Chronologiapóźne średniowiecze
Autorzy Dominik Nowakowski
Data udostępnienia15.08.2024
KACZOWICE, fragment mapki Messtischblatt z lokalizacją obiektów
KACZOWICE, fragment mapki Messtischblatt z lokalizacją obiektów

Jak cytować?

Nowakowski Dominik. Kaczowice, gm. Przeworno, motte, Katalog Zamków i Dworów Obronnych Śląska [https://zamki.pwr.edu.pl/kaczowice-gm-przeworno-motte/]. Licencja: CC BY-NC 4.0 [https://creativecommons.org/licenses/by-nc/4.0/]. Data dostępu: 14.06.2025.

Zdjęcia, ryciny, ilustracje, plany, przekroje, etc. – jak w podpisach

Opis

Przynależność administracyjna i toponomastyka

Obecna: Kaczowice (Katschwitz, Kr. Strehlen, MBl. 3137), gm. Przeworno, pow. strzeliński, woj. dolnośląskie; Stan. nr 2, AZP 14/89-29

Przynależność historyczna: księstwo wrocławskie, księstwo legnickie, księstwo świdnickie, księstwo ziębickie, księstwo legnicko-brzeskie

Kontekst przestrzenny, rozplanowanie, stan zachowania obiektu

I – Na krawędzi wysoczyzny przylegającej do doliny niewielkiego strumienia, ok. 1,5 km na SE od wsi.

II-III – Na stoku wysoczyzny przylegającym do podmokłej doliny niewielkiego cieku, ok. 0,06 km na SW od ostatnich zabudowań wsi

Wybór źródeł do dziejów miejscowości i obiektu

  • 1455 – Mały Heintze von Katschkowitz (APWr., AmW., sygn. B. 89.4, f. 37)
  • 1456 – Dionizy (Deÿnchemtzÿ) von Katschkowitz (APWr., AmW., sygn. B. 89.4, f. 21-21v)

Opis obiektu

Opis obiektu I

Kopiec o nieregularnym kształcie zbliżonym do trapezu, którego wymiary u podstawy wynoszą 31 x 40 metrów, a u góry 21 x 22 metry. Wysokość kopca sięga 3 metrów. Od strony płaskowyżu nasyp jest ograniczony fosą o szerokości 6-7 metrów, natomiast z pozostałych stron dostęp do niego utrudnia podmokła dolina.

Chronologia: W oparciu o kryterium formalne obiekt datowano ogólnie na późne średniowiecze.

Opis obiektu II

Obiekt przyjmuje formę kopca o planie czworoboku. Wymiary u podstawy wynoszą 18 x 20 metrów, u góry 11 x 11,5 metra, a wysokość około 2 metrów. Z trzech stron nasyp otacza fosa o szerokości około 6 metrów. Od południowo-zachodniej strony kopiec jest ograniczony przez podmokłą dolinę, a od strony płaskowyżu prawdopodobnie znajdował się wał zewnętrzny, którego rozsypisko o szerokości 4-7 metrów jest widoczne przy północnym narożniku fosy.

Chronologia: późne średniowiecze?

Opis obiektu III

Obiekt położony jest w odległości około 30 metrów na południe od Obiektu II. Główna część założenia ma formę kopca o planie zbliżonym do kwadratu z zaokrąglonymi narożnikami. Wymiary u podstawy to 17 metrów, u góry 9 metrów, a wysokość wynosi około 3 metrów. Nasyp otacza fosa o szerokości 5-6 metrów oraz wał zewnętrzny o szerokości 4-5 metrów.

Chronologia: późne średniowiecze?

Ilustracje

Ilustracje

Dokumentacja w ramach projektu „Od grodu do zamku“

Literatura

Wzmianki konkretnie o tym obiekcie

APWr., AmW., sygn. B. 89.4, f. 37; APWr., AmW., sygn. B. 89.4, f. 21-21v; Wernichte 1927, b.s.; Hellmich 1930, s. 42; Informator Konserwatora Zabytków Archeologicznych 1964, s. 83; Kaletyn 1974, s. 337; Lodowski 1976, s. 288-289; Pawłowski 1978, s. 250-251; Prus 1988, s. 64; Nowakowski 2017, s. 319-320

Hellmich M

Schlesische Wehranlagen Journal Article

In: Altschlesien, vol. 3, pp. 40–41, 1930.

BibTeX

Informator Konserwatora Zabytków Archeologicznych Booklet

1964.

BibTeX

Kaletyn T

Sprawozdanie z działalności archeologicznej służby konserwatorskiej na terenie woj. wrocławskiego Journal Article

In: Silesia Antiqua, vol. 16, pp. 328, 341, 1974.

BibTeX

Lodowski J

Kaczowice, woj. Wrocław Journal Article

In: Silesia Antiqua, vol. 18, pp. 288-289, 1976.

BibTeX

Nowakowski D

Śląskie obiekty typu motte. Studium archeologiczno-historyczne Book

2017.

BibTeX

Pawłowski A

Grody stożkowate, ostrosłupowe i wieże mieszkalno-obronne na Śląsku w średniowieczu PhD Thesis

KHASiT Politechniki Wrocławskiej, 1978.

BibTeX

Prus O

Katalog publikowanych stanowisk archeologicznych z terenu województwa wałbrzyskiego Technical Report

Archiwum Naukowy Muzeum Archeologicznego we Wrocławiu Wrocław, 1988.

BibTeX

(Ed.)

Vorgeschichtliche Schanzen im Kreise Strehlen Collection

1927, (b.s.).

BibTeX

Lokalizacja