Rudna, motte

Rudna, położona w powiecie lubińskim, była ważnym punktem na mapie średniowiecznego Śląska, należąc kolejno do księstw głogowskiego, ścinawskiego, oleśnickiego i wołowskiego. Na płaskim podmokłym terenie, przy południowo-zachodnim krańcu miasta lokacyjnego, istniał obiekt obronny, który z czasem przekształcił się w nowożytny pałac. Obecnie założenie jest całkowicie zniszczone przez współczesną zabudowę.

Lokalizacjawoj. dolnośląskie, pow. lubiński, gm. Rudna
Współrzędne51.508889 N, 16.2625 E
Obszar AZP71-21
Chronologiapóźne średniowiecze
Autorzy Dominik Nowakowski
Data udostępnienia20.09.2024
RUDNA, fragment mapy Messtischblatt z lokalizacją obiektu
RUDNA, fragment mapy Messtischblatt z lokalizacją obiektu

Jak cytować?

Nowakowski Dominik. Rudna, gm. Rudna, zamek (nieistniejący), Katalog Zamków i Dworów Obronnych Śląska [https://zamki.pwr.edu.pl/rudna-motte/]. Licencja: CC BY-NC 4.0 [https://creativecommons.org/licenses/by-nc/4.0/]. Data dostępu: 06.12.2025.

Zdjęcia, ryciny, ilustracje, plany, przekroje, etc. – jak w podpisach

Opis

Przynależność administracyjna i toponomastyka

Obecna: Rudna (niem. Raudten), gm. Rudna, pow. lubiński, woj. dolnośląskie

Przynależność historyczna: księstwo głogowskie, księstwo ścinawskie, księstwo głogowskie, księstwo oleśnickie, księstwo wołowskie

Lokalizacja

Na płaskim podmokłym terenie, przy południowo-zachodnim krańcu miasta lokacyjnego.

Wybór źródeł do dziejów miasta i obiektu

  • 1299 – wymienieni rudnieńscy wasale księcia Konrada II żagańskiego (MPH, III, s. 536)
  • 1339 – dystrykt rudnieński (LuBS, I, s. 313-314)
  • 1347 – Karol Luksemburski zhołdował dożywotnio Jana ścinawskiego z jego ziem, w tym miasteczka Rudna (oppidum Rudna) (LuBS, I, s. 168)
  • 1378 – podział księstwa głogowskiego, Rudna pozostała w dzielnicy głogowskiej (LuBS, I, s. 192)
  • 1409 – Jan Kurdeburg sprzedał wójtostwo dziedziczne miastu (Söhnel 1905, s. 10)
  • 1424 – książęta Konrad VI Kącki i Konrad Młodszy, rycerze Zakonu NMP Domu Niemieckiego, jako panowie Ścinawy i ziem jej podległych, w tym Rudnej (LuBS, II, s. 49)
  • 1459 – Jerzy z Podiebradów zatwierdził posiadłości książąt Konrada i Konrada Białego z Oleśnicy, wśród których znajdowała się Rudna (LuBS, II, s. 60)
  • 1466 – sędzia dworski Marcin Ernardt (Söhnel 1905, s. 84)
  • 1459 – Konrad Biały oleśnicki zastawił siostrze, księżnej Salomei z Opawy, miasta Ścinawę i Rudną (LuBS, II, s. 655)
  • ok. 1470 – sędzia dworski Mateusz Mandritzik (Söhnel 1905, s. 84)
  • 1489 – Maciej Korwin nadał Jerzemu Markwartowi i Konradowi Steinowi i ich spadkobiercom Ścinawę i Rudną z wszystkimi przynależnościami i przywilejami (LuBS, I, s. 267)
  • 1490 – Konrad Biały oleśnicki zapisał swoje ziemie, w tym Rudną, książętom legnickim (LuBS, II, s. 100)
  • 1490 – król Władysław nadał w dożywotnie lenno księżnej Katarzynie opawskiej miasta i weichbildy ścinawski i rudnieński (LuBS, I, s. 273-274)
  • 1493-1495 – król Władysław zezwolił Beneszowi Weitmilowi przejąć od Jerzego Steina okręgi rudnieński i ścinawski (Kd, IX, 831; LuBS, I, s. 278-279, 282)
  • 1495 – sędzia dworski Jerzy Heine (Söhnel 1905, s. 84)
  • 1497 – Henryk ziębicki odkupił od braci Władysława, Michała, Jana, Krzysztofa i Sebastiana Weitmilów okręgi ścinawski i rudnieński (Kd, IX, 875)
  • 1498 – sędzia dworski Tomasz Greger (Söhnel 1905, s. 84)
  • 1507 – sędziowie dworscy Szymon Ulmann i Jan Kusche (Söhnel 1905, s. 84)
  • 1511 – sędzia dworski Szymon Ulmann (Söhnel 1905, s. 84)
  • 1512-1519 – sędzia dworski Jan Kusche (Söhnel 1905, s. 84)
  • 1514 – posiadaczem lenna zamkowego (Burglehn) był Jan Kalkreuth (Söhnel 1905, s. 19)
  • 1526 – sędzia dworski Dawid Reibeholz (Söhnel 1905, s. 84)
  • 1528 – sędzia dworski Jan Kusche (Söhnel 1905, s. 84)
  • 1544-1552 – sędzia dworski Burhard Schmidt (Söhnel 1905, s. 84)

Opis obiektu

Przed 1945 rokiem obiekt miał formę kopca otoczonego fosą. Centralną część majdanu zajmował budynek nowożytnego pałacu wzniesiony prawdopodobnie z wykorzystaniem elementów starszej budowli (wieży?). Obecnie założenie jest całkowicie zniszczone przez współczesną zabudowę.

Chronologia

Na podstawie źródeł pisanych i kartograficznych: koniec XIII – początek XIV w.

Ilustracje

Ilustracje

Literatura

Wzmianki konkretnie o tym obiekcie

Müller 1837, s. 256-257; Bimler 1943, s. 100; Guerquin 1957, s. 72; Weczerka 1977, s. 431; Grundmann 1982, s. 161; Guerquin 1984, s. 277; Nowakowski 2008, s. 381-383; Nowakowski 2017, s. 412; LuBS, I, s. 168, 192, 267, 273-274, 278-279, 282, 313-314; LuBS, II, s. 49, 60, 100, 655; Kd, IX, 831, 875; MPH, III, s. 536; Söhnel 1905, s. 10, 19, 84.

Bimler K

Die schlesischen Massiven Wehrbauten, Bd. III: Fürstentum Oels-Wohlau Book

Breslau, 1942.

BibTeX

Grundmann G

Burgen, Schlösser und Gutshäuser in Schlesien, Bd. 1. Die mittelalterlichen Burgruinen und Wohntürme Book

Frankfurt am Main, 1982.

BibTeX

Guerquin B

Zamki śląskie Book

Warszawa, 1957.

BibTeX

Guerquin B

Zamki w Polsce Book

Warszawa, 1984.

BibTeX

Müller K A

Vaterländische Bilder, in einer Geschichte und Beschreibung der alten Burgfesten und Ritterschlösser Schlesiens Book

Glogau, 1837.

BibTeX

Nowakowski D

Siedziby książęce i rycerskie księstwa głogowskiego w średniowieczu Book

Wrocław, 2008.

BibTeX

Nowakowski D

Śląskie obiekty typu motte. Studium archeologiczno-historyczne Book

2017.

BibTeX

Żerelik R (Ed.)

Kd IX = Katalog dokumentów przechowywanych w archiwach państwowych Dolnego Śląska. T. 9 (1401-1500) Collection

Uniwersytet Wrocławski, Wrocław, 1998.

BibTeX

Grünhagen C; Markgraf H (Ed.)

LuB 1 = Lehns- und Besitzurkunden Schlesiens und seiner einzelnen Fürstenthümer im Mittelalter, Bd. 1 Collection

Leipzig, 1881, (Publicationen aus den königlichen preußischen Staatsarchiven Bd. 7; alternatywne skróty: LuBS, LBuS).

BibTeX

Grünhagen C; Markgraf H (Ed.)

LuB 2 = Lehns- und Besitzurkunden Schlesiens und seiner einzelnen Fürstenthümer im Mittelalter. Bd. 2 Collection

Leipzig, 1883, ( alternatywne skróty: LuBS, LBuS).

BibTeX

Weczerka H

Handbuch der Historischen Stätten – Schlesien Book

Stuttgart, 1977.

BibTeX

Lokalizacja