Przynależność administracyjna i toponomastyka
Obecna: Warkocz (niem. Warkotsch), gm. Strzelin, pow. strzeliński, woj. dolnośląskie; stan. nr 2, AZP 28/86-28.
Przynależność historyczna: księstwo wrocławskie, księstwo świdnicko-jaworskie, księstwo legnicko-brzeskie
Lokalizacja
Na płaskim i suchym terenie, w parku, kilkanaście metrów na północ od dawnego folwarku.
Wybór źródeł do dziejów miejscowości i dóbr ziemskich
- 1280 – Michał de Varcosi (SUb, IV, nr 393)
- 1301 – wymieniona wieś Warkos (RS 2660)
- 1358-1373 – Gunczelin de Warkitsch (Landbuch, I, nr 33; RŚl, IV, nr 165; Kd, V, nr 389)
- 1405-1417 – Jeszko von Warkakatsch (Landbuch, III, nr 1807; APWr., Rep. 135, Rep. 132a, Dok. m. Strzelina, s. 117-118)
- 1422-1423 – siedział tu Skarwisz z żoną Agnieszką (APWr., Rep. 121, nr 60 [61]; CDS, XXXV, s. 65)
- 1429-1451 – Jan i Krzysztof Warkocz (LuBS, I, 379; Kd, IX, nr 451; APWr., Rep. 66, nr 482, 514)
- 1434-1459 – wzmiankowani Konrad i Jerzy Warkocz (Kd, IX, nr 275, 520; APWr., Rep. 121, nr 72)
- 1443 – książę ziębicki Wilhelm zdobył zamek (fortalitium Warkatz) (SRS, XII, s. 57)
- 1441-1456 – Konrad Warkocz von der Jegil (LuBS, I, 395; II, 272; APWr., Rep. 135, Rep. 132a, Dok. m. Strzelina, s. 54; APWr., AmWr., 89/4, s. 7-7v, 12v, 13, 21)
- 1461-1472 – Krzysztof Warkocz z Warkocza, w tym jako opiekun synów zmarłego Jana Warkocza (Kd, IX, nr 452; CDS, XXXVI, s. 49; APWr., Rep. 135, Rep. 132a, Dok. m. Strzelina, s. 54; APWr., AmWr., 89/4, s. 13, 38, 98v)
- 1496-1497 – dobra Jana Bischofscheima (APWr., Rep. 135, Rep. 132a, Dok. m. Strzelina, s. 67, 69)
Opis obiektu
Centralną część założenia tworzy czworoboczny nasyp o wymiarach u podstawy 20 x 23,5 m, u góry 12 x 16 m i wysokości ok. 1,5-2 m. Kopiec otacza czworoboczna w zarysie fosa o szerokości 9-12,5 m, od strony północnej zasilana wodą niewielkiego strumyka. Wzdłuż wschodniej i północnej górnej krawędzi kopca widoczny jest uskok, być może wyznaczający przebieg fundamentu murowanego budynku.
Chronologia
Na podstawie źródeł pisanych XIV-XV w.
Wzmianki o tym obiekcie lub miejscowości:
SUb IV, nr 393; RS 2660; Landbuch I, nr 33; RŚl IV, nr 165; Kd V, nr 389; Landbuch III, nr 1807; APWr., Rep. 135, Rep. 132a, Dok. m. Strzelina, s. 117-118; APWr., Rep. 121, nr 60 [61]; CDS XXXV, s. 65; LuBS I, s. 379; Kd IX, nr 451; APWr., Rep. 66, nr 482, 514; Kd IX, nr 275, 520; APWr., Rep. 121, nr 72; SRS XII, s. 57; LuBS I, s. 395; LuBS II, s. 272; APWr., AmWr., 89/4, s. 7-7v, 12v, 13, 21; CDS XXXVI, s. 49; Müller 1837, s. 310-311; Altschlesische Blätter 1936, s. 226; Altschlesische Blätter 1938, s. 28; Guerquin 1957, s. 80; Biuletyn Konserwatora Zabytków Archeologicznych 1961, s. 90; Pawłowski 1978, s. 360; Prus 1994, s. 861; Demidziuk 2004, s. 59; Nowakowski 2017, s. 453.
Altschlesische Blätter Journal Article
In: Altschlesische Blätter, 1936.
@article{altschlesische_blaetter_1936_warkocz,
title = {Altschlesische Bl\"{a}tter},
year = {1936},
date = {1936-01-01},
journal = {Altschlesische Bl\"{a}tter},
keywords = {},
pubstate = {published},
tppubtype = {article}
}
Geschwendt F (Ed.)
Altschlesische Blätter Journal Article
In: 1938.
@article{altschlesische_blaetter_1938,
title = {Altschlesische Bl\"{a}tter},
editor = {Fritz Geschwendt},
year = {1938},
date = {1938-01-01},
urldate = {1938-01-01},
keywords = {},
pubstate = {published},
tppubtype = {article}
}
Biuletyn Konserwatora Zabytków Archeologicznych Journal Article
In: Biuletyn Konserwatora Zabytków Archeologicznych, 1961.
@article{biuletyn_konserwatora_zabytkow_1961_warkocz,
title = {Biuletyn Konserwatora Zabytk\'{o}w Archeologicznych},
year = {1961},
date = {1961-01-01},
journal = {Biuletyn Konserwatora Zabytk\'{o}w Archeologicznych},
keywords = {},
pubstate = {published},
tppubtype = {article}
}
Demidziuk K
Archiwalia do archeologii ziemi strzelińskiej (do 1945 roku) Book
Strzelin-Wrocław, 2004.
@book{demidziuk2004,
title = {Archiwalia do archeologii ziemi strzeli\'{n}skiej (do 1945 roku)},
author = {K. Demidziuk},
year = {2004},
date = {2004-01-01},
urldate = {2004-01-01},
address = {Strzelin-Wroc\law},
keywords = {},
pubstate = {published},
tppubtype = {book}
}
Guerquin B
Zamki śląskie Book
Warszawa, 1957.
@book{guerquin_1957,
title = {Zamki \'{s}l\k{a}skie},
author = {Bohdan Guerquin},
year = {1957},
date = {1957-01-01},
urldate = {1957-01-01},
address = {Warszawa},
keywords = {},
pubstate = {published},
tppubtype = {book}
}
Müller K A
Vaterländische Bilder, in einer Geschichte und Beschreibung der alten Burgfesten und Ritterschlösser Schlesiens Book
Glogau, 1837.
@book{Muller1837,
title = {Vaterl\"{a}ndische Bilder, in einer Geschichte und Beschreibung der alten Burgfesten und Ritterschl\"{o}sser Schlesiens},
author = {K. A. M\"{u}ller},
year = {1837},
date = {1837-01-01},
urldate = {1837-01-01},
address = {Glogau},
keywords = {},
pubstate = {published},
tppubtype = {book}
}
Nowakowski D
Śląskie obiekty typu motte. Studium archeologiczno-historyczne Book
2017.
@book{Nowakowski2017,
title = {\'{S}l\k{a}skie obiekty typu motte. Studium archeologiczno-historyczne},
author = {Dominik Nowakowski},
year = {2017},
date = {2017-01-01},
urldate = {2017-01-01},
keywords = {},
pubstate = {published},
tppubtype = {book}
}
Pawłowski A
Grody stożkowate, ostrosłupowe i wieże mieszkalno-obronne na Śląsku w średniowieczu PhD Thesis
KHASiT Politechniki Wrocławskiej, 1978.
@phdthesis{pawlowski_grody_1978,
title = {Grody sto\.{z}kowate, ostros\lupowe i wie\.{z}e mieszkalno-obronne na \'{S}l\k{a}sku w \'{s}redniowieczu},
author = {A. Paw\lowski},
year = {1978},
date = {1978-01-01},
urldate = {1978-01-01},
pages = {199-200},
school = {KHASiT Politechniki Wroc\lawskiej},
keywords = {},
pubstate = {published},
tppubtype = {phdthesis}
}
Prus O
Katalog stanowisk archeologicznych województwa wrocławskiego (stanowiska opublikowane, cz. IV) Book
Wrocław, 1994.
@book{prus_katalog2_1994b,
title = {Katalog stanowisk archeologicznych wojew\'{o}dztwa wroc\lawskiego (stanowiska opublikowane, cz. IV)},
author = {O. Prus},
year = {1994},
date = {1994-01-01},
urldate = {1994-01-01},
address = {Wroc\law},
keywords = {},
pubstate = {published},
tppubtype = {book}
}
Grünhagen C; Wutke K (Ed.)
CDS XVIII = Codex Diplomaticus Silesiae, Regesten zur Schlesischen Geschichte 1316-1326, Bd. XVIII Collection
Breslau, 1898, (używany również skrót 'RS' lub 'RS V').
@collection{\ssCDS18,
title = {CDS XVIII = Codex Diplomaticus Silesiae, Regesten zur Schlesischen Geschichte 1316-1326, Bd. XVIII},
editor = {Colmar Gr\"{u}nhagen and Konrad Wutke},
year = {1898},
date = {1898-01-01},
urldate = {1898-01-01},
address = {Breslau},
note = {u\.{z}ywany r\'{o}wnie\.{z} skr\'{o}t \'RS\' lub \'RS V\'},
keywords = {},
pubstate = {published},
tppubtype = {collection}
}
Grünhagen C; Wutke K (Ed.)
CDS XXII = Codex Diplomaticus Silesiae, Regesten zur Schlesischen Geschichte 1327-1333, Bd. XXII Collection
Breslau, 1903, (używany również skrót 'RS').
@collection{\ssCDS22,
title = {CDS XXII = Codex Diplomaticus Silesiae, Regesten zur Schlesischen Geschichte 1327-1333, Bd. XXII},
editor = {Colmar Gr\"{u}nhagen and Konrad Wutke},
year = {1903},
date = {1903-01-01},
urldate = {1903-01-01},
address = {Breslau},
note = {u\.{z}ywany r\'{o}wnie\.{z} skr\'{o}t \'RS\'},
keywords = {},
pubstate = {published},
tppubtype = {collection}
}
Wutke K; Randt E; Bellée H (Ed.)
CDS XXIX = Codex Diplomaticus Silesiae, Regesten zur schlesischen Geschichte 1334-1337, Bd. XXIX Collection
Breslau, 1923, (używany również skrót 'RS').
@collection{\ssCDS29,
title = {CDS XXIX = Codex Diplomaticus Silesiae, Regesten zur schlesischen Geschichte 1334-1337, Bd. XXIX},
editor = {Konrad Wutke and Erich Randt and Hans Bell\'{e}e},
year = {1923},
date = {1923-01-01},
urldate = {1923-01-01},
address = {Breslau},
note = {u\.{z}ywany r\'{o}wnie\.{z} skr\'{o}t \'RS\'},
keywords = {},
pubstate = {published},
tppubtype = {collection}
}
Wutke K; Randt E; Bellee H (Ed.)
CDS XXX = Codex Diplomaticus Silesiae, Regesten zur schlesischen Geschichte 1338-1342, Bd. XXX Collection
Breslau, 1925.
@collection{\ssCDS29b,
title = {CDS XXX = Codex Diplomaticus Silesiae, Regesten zur schlesischen Geschichte 1338-1342, Bd. XXX},
editor = {Konrad Wutke and Erich Randt and Hans Bellee},
year = {1925},
date = {1925-01-01},
urldate = {1925-01-01},
publisher = {Breslau},
series = {Codex Diplomaticus Silesiae, Bd. XXX},
keywords = {},
pubstate = {published},
tppubtype = {collection}
}
Graber E (Ed.)
CDS XXXV = Codex Diplomaticus Silesiae, Die Inventare der nichtsstaatlichen Archive Schlesiens. Kreis Jauer, Bd. XXXV Collection
Priebatsch's Buchhandlung, Breslau, 1930.
@collection{\ssCDS35,
title = {CDS XXXV = Codex Diplomaticus Silesiae, Die Inventare der nichtsstaatlichen Archive Schlesiens. Kreis Jauer, Bd. XXXV},
editor = {Erich Graber},
year = {1930},
date = {1930-01-01},
urldate = {1930-01-01},
volume = {XXXV},
publisher = {Priebatsch\'s Buchhandlung},
address = {Breslau},
series = {CDS},
keywords = {},
pubstate = {published},
tppubtype = {collection}
}
Graber E (Ed.)
CDS XXXVI = Codex Diplomaticus Silesiae, Die Inventare der nichtsstaatlichen Archive Schlesiens. Stadt Neisee, Bd. XXXVI Collection
Priebatsch's Buchhandlung, Breslau, 1933.
@collection{\ssCDS36,
title = {CDS XXXVI = Codex Diplomaticus Silesiae, Die Inventare der nichtsstaatlichen Archive Schlesiens. Stadt Neisee, Bd. XXXVI},
editor = {Erich Graber},
year = {1933},
date = {1933-01-01},
urldate = {1933-01-01},
volume = {XXXVI},
publisher = {Priebatsch's Buchhandlung},
address = {Breslau},
series = {CDS},
keywords = {},
pubstate = {published},
tppubtype = {collection}
}
Żerelik R (Ed.)
Kd V = Katalog dokumentów przechowywanych w archiwach państwowych Dolnego Śląska. T. 5 (1366–1379) Collection
Uniwersytet Wrocławski, Wrocław, 1991.
@collection{\sskd05_1991,
title = {Kd V = Katalog dokument\'{o}w przechowywanych w archiwach pa\'{n}stwowych Dolnego \'{S}l\k{a}ska. T. 5 (1366\textendash1379)},
editor = {R. \.{Z}erelik},
year = {1991},
date = {1991-01-01},
urldate = {1991-01-01},
volume = {V},
publisher = {Uniwersytet Wroc\lawski},
address = {Wroc\law},
keywords = {},
pubstate = {published},
tppubtype = {collection}
}
Żerelik R (Ed.)
Kd IX = Katalog dokumentów przechowywanych w archiwach państwowych Dolnego Śląska. T. 9 (1401-1500) Collection
Uniwersytet Wrocławski, Wrocław, 1998.
@collection{\sskd09_1998,
title = {Kd IX = Katalog dokument\'{o}w przechowywanych w archiwach pa\'{n}stwowych Dolnego \'{S}l\k{a}ska. T. 9 (1401-1500)},
editor = {Ro\'{s}cis\law \.{Z}erelik},
year = {1998},
date = {1998-01-01},
urldate = {1998-01-01},
volume = {IX},
publisher = {Uniwersytet Wroc\lawski},
address = {Wroc\law},
keywords = {},
pubstate = {published},
tppubtype = {collection}
}
Jurek T (Ed.)
LANDBUCH I = Landbuch księstw świdnickiego i jaworskiego, tom I: 1366-1376 Collection
Poznań, 2000.
@collection{\ssLandbuch01,
title = {LANDBUCH I = Landbuch ksi\k{e}stw \'{s}widnickiego i jaworskiego, tom I: 1366-1376},
author = {I LANDBUCH},
editor = {T. Jurek},
year = {2000},
date = {2000-01-01},
urldate = {2000-01-01},
address = {Pozna\'{n}},
keywords = {},
pubstate = {published},
tppubtype = {collection}
}
Jurek T (Ed.)
LANDBUCH III = Landbuch księstw świdnickiego i jaworskiego, tom III: 1396-1407 Collection
Poznań, 2007.
@collection{\ssLandbuch03,
title = {LANDBUCH III = Landbuch ksi\k{e}stw \'{s}widnickiego i jaworskiego, tom III: 1396-1407},
author = {III LANDBUCH},
editor = {T. Jurek},
year = {2007},
date = {2007-01-01},
urldate = {2007-01-01},
address = {Pozna\'{n}},
keywords = {},
pubstate = {published},
tppubtype = {collection}
}
Grünhagen C; Markgraf H (Ed.)
LuB 1 = Lehns- und Besitzurkunden Schlesiens und seiner einzelnen Fürstenthümer im Mittelalter, Bd. 1 Collection
Leipzig, 1881, (Publicationen aus den königlichen preußischen Staatsarchiven Bd. 7; alternatywne skróty: LuBS, LBuS).
@collection{\sslehns_i_1881,
title = {LuB 1 = Lehns- und Besitzurkunden Schlesiens und seiner einzelnen F\"{u}rstenth\"{u}mer im Mittelalter, Bd. 1},
author = {C. Gr\"{u}nhagen and H. Markgraf},
editor = {C. Gr\"{u}nhagen and H. Markgraf},
year = {1881},
date = {1881-01-01},
urldate = {1881-01-01},
booktitle = {Publicationen aus den k\"{o}niglichen preu\ssischen Staatsarchiven Bd. 7},
address = {Leipzig},
note = {Publicationen aus den k\"{o}niglichen preu\ssischen Staatsarchiven Bd. 7; alternatywne skr\'{o}ty: LuBS, LBuS},
keywords = {},
pubstate = {published},
tppubtype = {collection}
}
Grünhagen C; Markgraf H (Ed.)
LuB 2 = Lehns- und Besitzurkunden Schlesiens und seiner einzelnen Fürstenthümer im Mittelalter. Bd. 2 Collection
Leipzig, 1883, ( alternatywne skróty: LuBS, LBuS).
@collection{\ssLuB,
title = {LuB 2 = Lehns- und Besitzurkunden Schlesiens und seiner einzelnen F\"{u}rstenth\"{u}mer im Mittelalter. Bd. 2},
author = {C. Gr\"{u}nhagen and H. Markgraf},
editor = {C. Gr\"{u}nhagen and H. Markgraf},
year = {1883},
date = {1883-01-01},
urldate = {1883-01-01},
booktitle = {Th. Leipzig},
volume = {II},
address = {Leipzig},
note = { alternatywne skr\'{o}ty: LuBS, LBuS},
keywords = {},
pubstate = {published},
tppubtype = {collection}
}
Irgang W (Ed.)
SUb IV = Schlesisches Urkundenbuch. Tom IV Collection
Köln-Weimar-Wien, 1988.
@collection{\ssSub06b,
title = {SUb IV = Schlesisches Urkundenbuch. Tom IV},
author = {IV SUB},
editor = {W. Irgang},
year = {1988},
date = {1988-01-01},
urldate = {1988-01-01},
address = {K\"{o}ln-Weimar-Wien},
keywords = {},
pubstate = {published},
tppubtype = {collection}
}
Korta W (Ed.)
RŚl IV = Regesty śląskie. T. IV, 1358-1359 Collection
Wrocław-Warszawa, 1992.
@collection{βR\'{S}l_4,
title = {R\'{S}l IV = Regesty \'{s}l\k{a}skie. T. IV, 1358-1359},
editor = {Wac\law Korta},
year = {1992},
date = {1992-01-01},
urldate = {1992-01-01},
address = {Wroc\law-Warszawa},
keywords = {},
pubstate = {published},
tppubtype = {collection}
}