Obiekt nie zachował się do dnia dzisiejszego, znany wyłącznie z lakonicznych nowożytnych opisów. Badania wykopaliskowe przeprowadzone na terenie wczesnośredniowiecznego grodziska położonego w dolinie Odry, na północ od miasta, raczej wykluczają możliwość funkcjonowania w tym samym miejscu zamku zbudowanego w połowie XIII w. przez Przemysła II wielkopolskiego.
| Lokalizacja | woj. lubuskie, pow. nowosolski, gm. Bytom Odrzański |
|---|---|
| Współrzędne | 51.7357219 N, 15.8073282 E (miasto) |
| Obszar AZP | 66-17 |
| Chronologia | pełne średniowiecze |
| Autorzy | Dominik Nowakowski |
| Data udostępnienia | 07.07.2024 |
Jak cytować?
Zdjęcia, ryciny, ilustracje, plany, przekroje, etc. – jak w podpisach
Opis
Przynależność administracyjna i toponomastyka
Obecna: Bytom Odrzański (niem. Beuthen a. Oder) gm. loco, pow. nowosolski, woj. lubuskie
Przynależność historyczna: księstwo głogowskie
Kontekst przestrzenny, rozplanowanie, stan zachowania obiektu
Lokalizacja przybliżona, na wyniesieniu położonym nad Odrą, na północ od miasta lokacyjnego.
Wybór źródeł do dziejów miejscowości i obiektu
- 1249 – Przemysł wielkopolski zbudował gród (edificavit et munivit castrum Bytom), który przekazał Konradowi głogowskiemu (MPH, VI, s. 26)
- 1251-1253 – kasztelan Ociesław (SUb, III, nr 20, 25, 102, 103)
- 1257-1258 – kasztelan Sulisław (SUb, III, nr 226, 260)
- 1262 – kasztelan Berold (SUb, III, nr 388)
- 1264 – kasztelan Budziwoj (SUb, III, nr 467)
- 1266 – kasztelan Mikołaj syn Grzymisława (SUb, III, nr 547)
- 1267 – wzmiankowany kościół św. Stefana (SUb, IV, nr 19)
- 1271 – kasztelan Mikołaj (SUb, IV, nr 141, 142)
- 1273 – kasztelan Bronisław (SUb, IV, nr 194, 197)
- 1689 – wzmiankowana ruina zamku (Rudera eines herrlichen Palatii) zbudowanego przez władców czeskich (Lucae 1689, s. 1024, Sinapius II, s. 216).
Opis obiektu
Obiekt nie zachował się do dnia dzisiejszego, znany wyłącznie z lakonicznych nowożytnych opisów. Badania wykopaliskowe przeprowadzone na terenie wczesnośredniowiecznego grodziska położonego w dolinie Odry, na północ od miasta, raczej wykluczają możliwość funkcjonowania w tym samym miejscu zamku zbudowanego w połowie XIII w. przez Przemysła II wielkopolskiego.
Chronologia
Na podstawie źródeł pisanych obiekt warowny (zamek typu przejściowego ?) z 2 poł. XIII w., prawdopodobnie później przebudowany na założenie murowane z XIV w. (?)
Literatura
Wzmianki konkretnie o tym obiekcie
Lucae 1689, s. 1024; Sinapius 1728, s. 216; Lewczuk 2001, s. 162; Andrzejewski 2003, s. 46-52; Nowakowski 2008, s. 135-137, 326.
Rys historyczny fortyfikacji Bytomia Odrzańskiego do końca XVIII w. Book Chapter
In: Andrzejewski, T. (Ed.): Budownictwo obronne Środkowego Nadodrza. Powiat nowosolski, pp. 46-52, Nowa Sól, 2003.
Perspektywy badań nad późnym średniowieczem i okresem wczesnonowożytnym w południowej części Środkowego Nadodrza Journal Article
In: Silesia Antiqua, vol. 42, pp. 149–176, 2001.
Schlesiens curieuse Denckwürdigkeiten oder vollkommmene Chronika von Ober- und Nieder-Schlesien […] Book
Franckfurt am Mäyn, 1689.
Siedziby książęce i rycerskie księstwa głogowskiego w średniowieczu Book
Wrocław, 2008.
CDS XXVIII = Codex Diplomaticus Silesiae, Die Inventare der nichtstaatlichen Archive Schlesiens. Kreis und Stadt Glogau, Bd. XXVIII Collection
Breslau, 1915, (Inv. Glog. ).
LuB 1 = Lehns- und Besitzurkunden Schlesiens und seiner einzelnen Fürstenthümer im Mittelalter, Bd. 1 Collection
Leipzig, 1881, (Publicationen aus den königlichen preußischen Staatsarchiven Bd. 7; alternatywne skróty: LuBS, LBuS).
SINAPIUS = Schlesische Curiositaten darinnen die ansehnlichen Geschlechter des schlesischen Adels T.1 Collection
Leipzig, 1720.
SUb V = Schlesisches Urkundenbuch. Tom V: 1282-1290 Collection
Köln-Weimar-Wien, 1993.
SUb VI = Schlesisches Urkundenbuch. Tom VI: 1291-1300 Collection
Köln, 1998.
CDS XXIV = Codex Diplomaticus Silesiae, Die Inventare der nichtstaatlichen Archive Schlesiens. Die Kreise Grünberg und Freistadt, Bd. XXIV Bachelor Thesis
1908, (Inv. Grünb.).
![SZCZODRE, cieniowany model reliefu otoczenia stanowiska (oprac. M. Legut-Pintal, P. Rajski, Katalog Zamków i Dworów Obronnych Śląska [https://zamki.pwr.edu.pl/]. Licencja: CC BY-SA 4.0 [https://creativecommons.org/licenses/by-nc/4.0/])](https://zamki.pwr.edu.pl/wp-content/uploads/2024/09/szczodre-122_3-300x228.jpg)
