Ostrawa, st. 3, (gm. Wąsosz), motte

Przynależność administracyjna

Obecna: Ostrawa (Ostrawe, Kr. Guhrau, MBl. 2561), gm. Wąsosz, pow. górowski, woj. dolnośląskie; stan. nr 3, AZP 118/71-25

Przynależność historyczna: księstwo głogowskie, księstwo oleśnickie, księstwo wołowskie

Lokalizacja

W obrębie podmokłej doliny Baryczy, ok. 0,9 km na NW od dawnego majątku

Opis obiektu

Dwuczłonowe grodzisko stożkowate składa się z głównego elementu, którym jest nasyp założony na planie czworoboku z zaokrąglonymi narożami. Wymiary nasypu u podstawy to 35 x 42 metry, u góry 21 x 23 metry, a wysokość dochodzi do 4 metrów. Kopiec otacza fosa o szerokości 9-12 metrów oraz wał zewnętrzny o szerokości 7-8 metrów. Do wału przylega drugi, niższy człon, mający formę kopca założonego na planie wydłużonego prostokąta o wymiarach u podstawy około 20 x 40 metrów, u góry 15 x 34 metry. Ten człon również otacza fosa o szerokości około 5 metrów i wał zewnętrzny o szerokości 4-5 metrów.

Na majdanie głównego członu założono 7 wykopów sondażowych. Jeden z nich przecinał na całej długości plateau na linii północ-południe, kolejne trzy ułożone były na linii wschód-zachód, a pozostałe trzy w niewielkiej odległości od nich, w centralnej i południowo-zachodniej części kopca. Dwa kolejne niewielkie sondaże założono w południowej części drugiego członu założenia, tj. na krawędzi nasypu i fosy oraz na jego majdanie.

Stratygrafia nawarstwień kulturowych we wszystkich wykopach założonych na głównym członie była podobna. Bezpośrednio na calcu, na głębokości 2,3-2,5 metra, zalegała warstwa humusu pierwotnego. Wyżej znajdowała się warstwa kulturowa o miąższości 0,4-0,8 metra, składająca się z ciemnej próchnicy ze spalenizną, węglami drzewnymi, przepalonymi bierwionami, soczewkami gliny, konkrecjami spieczonej gliny i kamieniami. Prawie na całej powierzchni tej warstwy zalegała warstewka żółtej glinki o miąższości około 10-15 cm.

Nad warstwą kulturową zalegała warstwa zasypowa, składająca się z ilastej ziemi z niewielkimi wtrętami grud polepy i spalenizny. W profilach wykopu I/1962 wyraźnie zarysowały się przekroje wału zbudowanego na krawędzi kopca oraz ruiny dodatkowych konstrukcji obronnych na jego wierzchołku. Na szczycie i skłonach wału zalegały przepalone węgle drzewne, belki oraz zwały przepalonej gliny, niektóre z odciskami żerdzi i fragmentami spalonych belek. U podstawy wału wystąpiły także duże kamienie.

Badania dostarczyły bogatych materiałów zabytkowych: fragmenty ceramiki stalowoszarej, gwoździe, sprzączki pasów i puślisk, płytki zbroi, fragment kolczugi, podkowy, strzemiona, ostrogi i ich elementy, wędzidło, groty bełtów, sierpy, przebijaki, okucia drzwi, hak, fragment łańcucha, klucz, fragment topora. Materiały te datowano na pierwszą połowę XIV wieku.

Plany

Dokumentacja w ramach projektu „Od grodu do zamku“

Wzmianki konkretnie o tym obiekcie

Hellmich 1930, s. 42; Hellmich 1932, s. 21; Pawłowski 1978, s. 299; Lodowski 2002, s. 363-373; Kiarszys 2015, s. 236-237; Nowakowski 2017, s. 379-380

@article{Hellmich1930,

title = {Schlesische Wehranlagen},

author = {Max Hellmich},

year  = {1930},

date = {1930-01-01},

urldate = {1930-01-01},

journal = {Altschlesien},

volume = {3},

pages = {40\textendash41},

keywords = {},

pubstate = {published},

tppubtype = {article}

}

@article{Hellmich1932,

title = {Neue Ergebnisse der Wehranlagen-Untersuchung},

author = {M. Hellmich},

year  = {1932},

date = {1932-01-01},

urldate = {1932-01-01},

journal = {Heimatbl\"{a}tter des Kreises Wohlau},

volume = {11},

number = {3},

keywords = {},

pubstate = {published},

tppubtype = {article}

}

@book{kiarszys_iuxta_2015,

title = {Iuxta castrum Sandouel. Trzy \'{s}wiaty \'{s}redniowiecza},

author = {G. Kiarszys},

year  = {2015},

date = {2015-01-01},

urldate = {2015-01-01},

pages = {132, 228-229},

address = {Szczecin},

keywords = {},

pubstate = {published},

tppubtype = {book}

}

@article{Lodowski2002,

title = {Gr\'{o}dek p\'{o}\'{z}no\'{s}redniowieczny w Ostrawie, pow. G\'{o}ra},

author = {J. Lodowski},

year  = {2002},

date = {2002-01-01},

journal = {\'{S}l\k{a}skie Sprawozdania Archeologiczne},

volume = {44},

pages = {363-373},

keywords = {},

pubstate = {published},

tppubtype = {article}

}

@article{Lodowski2002b,

title = {Gr\'{o}dek p\'{o}\'{z}no\'{s}redniowieczny w Ostrawie, pow. G\'{o}ra},

author = {J. Lodowski},

year  = {2002},

date = {2002-01-01},

journal = {\'{S}l\k{a}skie Sprawozdania Archeologiczne},

volume = {44},

pages = {363-373},

keywords = {},

pubstate = {published},

tppubtype = {article}

}

@book{Nowakowski2017,

title = {\'{S}l\k{a}skie obiekty typu motte. Studium archeologiczno-historyczne},

author = {Dominik Nowakowski},

year  = {2017},

date = {2017-01-01},

urldate = {2017-01-01},

keywords = {},

pubstate = {published},

tppubtype = {book}

}

@phdthesis{pawlowski_grody_1978,

title = {Grody sto\.{z}kowate, ostros\lupowe i wie\.{z}e mieszkalno-obronne na \'{S}l\k{a}sku w \'{s}redniowieczu},

author = {A. Paw\lowski},

year  = {1978},

date = {1978-01-01},

urldate = {1978-01-01},

pages = {199-200},

school = {KHASiT Politechniki Wroc\lawskiej},

keywords = {},

pubstate = {published},

tppubtype = {phdthesis}

}