Burkatów, gm. Świdnica, dwór obronny

Przynależność administracyjna i toponomastyka

Obecnie: powiat świdnicki, gmina Świdnica

Przed 1741: weichbild Schweidnitz, 1741–1945: Kreis Schweidnitz

Historyczne nazwy miejscowości: 1373 Burghardisdorf (Landbuch I, nr 718), w XIV–XV w. zapis „wieś Burgharda” przybierał rozmaitą postać; od XVI w. utrwalała się postać Burkersdorff (Ritterdienste.SJ.1550, pag. 8), też różnie zapisywana (np. Burgckersdorff (Matrykuła.SJ.1717, pag. 10)); do 1945: Burkersdorf

Historyczne nazwy majątku: 1373 das gut Weistriz, Burghardisdorf genant (Landbuch I, nr 718), 1374 vorwerk Burghartsdorf (Landbuch I, nr 1042)

2. Kontekst przestrzenny, rozplanowanie, stan obecny obiektu

Wieś Burkatów – wzmiankowana dopiero w 1373 (Landbuch I, nr 718) – powstała w dolinie rz. Bystrzycy (niem. Weistritz), na Obniżeniu Podsudeckim bezpośrednio przy krawędzi Gór Sowich – na skraju obszaru, który we wczesnym średniowieczu był zamieszkiwany przez ludność słowiańską. Rozplanowanie o rozłogu łanowym wskazuje na genezę kolonizacyjną (z czasu kolonizacji na prawie zachodnim), ale układ ten odbiega od standardu powszechnie realizowanego w XIII i XIV wieku. Zabudowa zagrodowa i łany zajęły wyłącznie zachodnią, lewobrzeżną część doliny. Po wschodniej stronie koryta rzeki (zarówno obecnego, jak też dawnego przekształconego w młynówkę) znalazła się zabudowa folwarku burkatowskiego oraz zabudowania i grunty niewielkiej wsi folwarcznej (?) Omieciny (wzm. 1369: Omeisendorf (Landbuch I, nr 339), do 1945: Ohmsdorf). Zapis z 1373 (zob. wyżej) może świadczyć o powstaniu Burkatowa na gruntach jednej z przyległych wsi: słowiańskiej Bystrzycy Dolnej (1368: Polnisch Weistritz (Landbuch I, nr 240)) lub kolonizacyjnej Bystrzycy Górnej (1367: Wistricz jako miejsce wystawienia dokumentu (Landbuch I, nr 57, 173)) – choć nie można wykluczyć, że miejscem odnotowanym w 1367 był folwark Burghardisdorf genant, a Bystrzyca Górna powstała dopiero później (w 1391 wzm. Obir Weistricz (Landbuch II, nr 887)).

Zabudowa folwarku została zlokalizowana na terasie zalewowej rz. Bystrzycy, pomiędzy dwoma starorzeczami – Młynówką od zachodu i bezimiennym potokiem od wschodu. Pomiędzy tymi ciekami poprowadzono łącznik zasilający stawy hodowlane oraz fosę okalającą majdan dworski, który znajdował się przy północno-wschodnim krańcu nieregularnego czworobocznego podwórza folwarcznego otoczonego budynkami gospodarczymi. Obecnie zagłębienie fosy jest ledwie widoczne po wschodniej i północnej stronie dworu o metryce XIX-wiecznej zajmującego środek dawnego majdanu, zarazem miejsce po starszej siedzibie – którą znamy z przekazów kartograficznych i jednej grafiki pt. Das alte Schloss zu Burkersdorf (dającej się odnieść do Burkersdorf’u podświdnickiego).

Dość nieporadne przedstawienie graficzne ukazuje (w widoku od południowego wschodu, zza stawu) budynek na planie prostokąta, piętrowy, podpiwniczony, z dachem czterospadowym i 8-osiową elewacją tylną z wyodrębnionym w bryle szachtem ubikacyjnym oraz 3-osiową elewacją boczną. Wizerunek ten pozwala twierdzić, że ów dwór – zniszczony pożarem w 1834 (Pückler 1892, s. 17) – miał postać tzw. dworu zwartego (jednobryłowego) z rozplanowaniem trójpasmowym, dwutraktowym. Mógł powstać w 2. połowie XVI lub 1 połowie XVII wieku. Nie wykluczone, że istniejąca obecnie budowla będąca wynikiem odbudowy i późniejszych rozbudów – dwuskrzydłowa, piętrowa, z podpiwniczeniem, dachem wielospadowym, wieżyczką klatki schodowej – zawiera w obrębie skrzydła wschodniego mury i pomieszczenia piwniczne starszego gmachu. Obiekt nie był objęty badaniami architektonicznymi.

3. Przemiany własności dóbr ziemskich

Terytorium osadnicze rozciągnięte wzdłuż doliny Bystrzycy na obszarze górskim stanowiło od czasu XIII-wiecznej akcji kolonizacyjnej domenę książęcą i dopiero w latach 70. XIV w. zostało sprywatyzowane: w 1372 księżna fürstenberska Agnieszka przekazała zamek Grodno (das haus zum Kiensberge) i okoliczne wsie Reinczkowi Schof (Landbuch I, nr 720), zaś w 1373 podarowała „majątek Weistritz, zwany Burghardisdorf” w ręce Gunthera von Ronow (Landbuch I, nr 718).

W świetle przekazów pisanych przemiany własności można rekonstruować następująco:

• 1373–1377: Gunther von Ronow, sprzedał majątek wraz z folwarkiem i młynem (Landbuch I, nr 718, 1042, 1095, A8)
• 1377–przed 1383: Petzold von Betschow (Landbuch I, nr A8)
• przed 1383–1383: Hannos, Heyncze i Conrad von Betschow, synowie Petzolda (Landbuch III, nr A14, Landbuch II, 631)
• 1383–1389 (lub 1388): Mathias von Lemberg, kawaler zakonu maltańskiego, zakupił majątek, uzyskał od księżnej Agnieszki zatwierdzenia własności jako lenna (Landbuch III, nr A14, Landbuch II, 631)
• 1389 (lub 1388)–po 1395: Wilhelm von Heinichowicz [zm. między 1395 a 1399] i jego żona Ilze; zakupili majątek (daz gut Burkhardisdorf), z młynem (mol) i łąką bielarską (bleiche); w kolejnych latach sprzedawali czynsze z folwarku i młyna w Burkatowie – w ręce Mathiasa v. Lemberg oraz mieszczan świdnickich i wrocławskich (Landbuch II, nr 631, 615, 750, 907, 949, 1061, 1210); 1391–1395 Wilhelm był notowany jako rezydujący w Burkatowie (W. von Burghardisdorf; W. v. H. zu Borghartsdorf gesessen; W. Burghardisdorf; Wilhelmo de Burghardisdorf (Landbuch II, nr 907; 949, 1052, 1392, 1395, 1397, 1402, 1439; Landbuch III, nr 1314)); w 1389 i 1395 występował jako świadek na dokumentach (ławnik sądu manów?) (Landbuch II, nr 593, 1395, 1397, 1402, 1439); w 1393 kupił od Heinricha Keuschburg majątek Omieciny (sein gut und dorf Omeisendorf (Landbuch II, nr 1191)).
• po 1395–przed 1399: małoletnie dzieci zm. Wilhelma von Heinrichowicz (por. Landbuch III, nr 981, 613)
• przed 1399 (lub 1399) – ? : Hannos Wiltberg, jeden z prominentnych lenników na dworze świdnickim, świadek na licznych dokumentach w latach 1391–1407 (zob. indeksy w: Landbuch II, s. 348, Landbuch III, s. 604), już w 1399 pisał się von Burghardisdorf (Landbuch III, nr 613, 615, 616, 634), w 1401: Johanne Wiltperg alias de Burchardisdorf (Landbuch III, nr 1161); od 1396 właściciel czynszów z majątku Omieciny kupionych od Heinricha Owluka (Landbuch III, nr 168)
• w 1419: Hans Nasse (Zimm. 5, s. 422)
• do 1461: Michael Nasse, sprzedał Obervorwerk w Bystrzycy Dolnej, Omieciny i Burkatów (Pückler 1892, s. 31)
• od 1461: Heintz Sandmann von Seidlitz (Pückler 1892, s. 3)
• w 1491: Thyme Seidlitz i Jorge Seidlitz (Zimm. 5, s. 422)
• Przed 1548 – między 1550/1567: Melchior von Seidlitz [zm. przed 1567], sędzia dworski [w Świdnicy], właściciel majątków Burkatów, Omieciny, Bystrzyca Górna oraz wsi Śląska Dolina, Sierpnica (które założył od podstaw) i Walim (który odbudował), a także szlifierni, tartaku, lasów w dolinie Bystrzycy (Treblin 1908, s. 116; Ritterdienste.SJ.1550, pag. 8; Zimm. 5, s. 422, 472); w skład majątku wchodziła też wieś Laurichsdorf [zanikła w XVII w.] (zob. Pückler 1892, s. 31)
• Przed 1567 – 1567: David, Abraham i Tymotheus v. Seidlitz, małoletni synowie Melchiora; posiadali klucz dóbr burkatowskich; w 1567 ich opiekunowie prawni sprzedali Burkatów, parcelę leśną w Laurichsdorf, oraz prawa zwierzchnie do kilku gospodarstwa w Bystrzycy Dolnej Adamowi v. Seidlitz na Rusinowej (auf Reußendorf); bracia wspólnie dzierżyli pozostałą część posiadłości tj. Omieciny, Śląską Dolinę i Laurichsdorf; w 1583 sprzedali ją w ręce Wiglasa v. Schindel und Partzdorf z linii drogomiłowickiej (aus dem Hause Dromsdorf) (Pückler 1892, s. 3, 31-32); w nieustalonym czasie Seidlitzowie sprzedali również Bystrzycę Górną i Lubachów w ręce hrabiego Conrada v. Hochberg z Książa (Pückler 1892, s. 4)
• 1567–1591: Adam v. Seidlitz (zm. 1597, 4.05), w 1587 starszy ziemski dystryktu świdnickiego; po nabyciu Burkatowa pisał się zu Burckertsdorff; odsprzedał ten majątek; posiadał później lenno zamkowe w Dzierżoniowie (Treblin 1908, s. 121; Zimm. 5, s. 422, 472; Pückler 1892, s. 3, 31, 32, 25)
• 1591–1600: Conrad von Nimitz Zu burckhersdorff; sprzedał majątek obejmujący Burkatów i parcelę leśną w Laurichsdorf (Pückler 1892, s. 3, 32; Zimm. 5, s. 422; Ritterdienste.SJ.1602, pag. 19-20 (stan z 1594))
• 1600–1623: Wiglas v. Schindel und Partzdorf, „na Omiecinach“ [!] (auf Ohmsdorf), zm. 1622, 1.08 (Pückler 1892, s. 3-4, 32); [od 1583] właściciel majątków Omięciny, Bystrzyca Górna, Śląska Dolina, szlifierni, lasów (Ritterdienste.SJ.1602, pag. 20), w 1607 kupił od Conrada v. Hochberg z Książa Lubachów i Bystrzycę Górną – tym samym scalił dawne dobra burkatowskie (Pückler 1892, s. 4, 32); rozbudował kościół w Bystrzycy Górnej o wieżę, ufundował dzwon (Pückler 1892, s. 4, 32)
• 1622–1623: pięciu synów Wiglasa v. Schindel; w 1623 dokonali podziału dóbr: Carl uzyskał Omieciny i Śląską Dolinę, Georg Rudolph – Bystrzycę Górną i Lubachów, Wiglas [młodszy] – Burkatów, Hildebrand i Gottfried – majątek Herrmannsdorf w księstwie legnickim (Pückler 1892, s. 4)
• 1623–1680: Wiglas von Schindel młodszy; w 1678 zakupił od swojej szwagierki wdowy v. Schindel geb. v. Gellhorn Friedersdorf [kolonie Budzisław k. Walimia?, Modlecin?], dwa lata później sprzedał Burkatów, 8 kmieci w Bystrzycy Górnej, Lauchichsdorf i Friedersdorf (Pückler 1892, s. 5, 33)
• 1680 – po 1717: Jacob Ernst von Freyenfels; krewniak [syn ?] Heinricha Franza Frey’a nobilitowanego 1658 z predykatem „von Freyenfels“; w 1699 pisał się auf Burkersdorf (Pückler 1892, s. 5, 33; Doerr 1900, s. 141; N.Siebm. 6.8.1, s. 30); w matrykule ziemskiej z 1717 odnotowany jako właściciel Burgckersdorff und Friedersdorff (Matrykuła.SJ.1717, pag. 10)
• po 1717 – 1740: Ernst Wilhelm v. Freyenfels; syn Jacoba; odnotowany w matrykule ziemskiej z 1732 jako właściciel Burkersdorff und Friedersdorff; sprzedał posiadłości (Pückler 1892, s. 10, 33; Matrykuła.SJ.1732, pag. 10)
• 1740 – 1743: Johann Christoph Freiherr von Seherr-Thoß (zm. 1743, 14.01), cesarsko-królewski tajny radca, marszałek polny, gubernator Moraw i Śląska Austriackiego, pan na Jedlinie, Jedlince itd.; w latach 1740–1742 jego śląskie posiadłości podlegały konfiskacie na podstawie zarządzenia króla Prus Fryderyka II, ale zostały zwrócone (Pückler 1892, s. 10-11, 34-35)
• 1743–1751: Johann August Freiherr von Seherr-Thoß na Jedlince itd., syn Johanna Christopha; sprzedał Burkatów i Friedersdorf w ręce Amalii v. Schindel za 36.000 talarów śląskich (Pückler 1892, s. 10-11, 35)
• 1751–przed 1753: Amalia Dorothee von Schindel geb. v. Zedlitz (ur. 1687, zm. przed 1753), wdowa po Georgu Rudolphie II v. Schindel [do 1735] na Bystrzycy Grn., Omięcinach, Lubachowie, Śląskiej Dolinie (był synem Georga Rudolpha I, bratankiem Wiglasa młodszego) (Pückler 1892, s. 11-12; Zedlitz R. 1938, Tabl. 47, nr 10); sprawowała opiekę prawną nad małoletnimi synami od śmierci męża w 1723 do spadkowego podziału dóbr w 1730; w 1732 zakupiła od syna Georga Rudolpha III cztery wyżej wymienione majątki za 90.000 talarów; w 1735 odsprzedała te dobra w ręce hrabiego Conrada Ernsta Maximiliana von Hochberg z Książa (spowinowaconego z nią) (Pückler 1892, s. 5-8)
• 1730–1732: Georg Rudolph III von Schindel; uzyskał majątek w wyniku podziałów spadkowych po uzyskaniu pełnoletności, 2 lata później sprzedał go matce (zob. wyżej)
• przed 1753–1754: wierzyciele zm. Amalii Dorothy v. Schindel; sprzedali zadłużone majątki (Pückler 1892, s. 12, 35)
• 1754–1755: hrabia Heinrich Ludwig Carl von Hochberg z Książa (ur. 1718, 26.03, zm. 1755, 29.07), syn Conrada Maximiliana na Książu itd.; ożeniony w 1735 z hrabiną Julianą Dorotheą Charlottą v. Reuss (ur. 1713, 10.07); nie pozostawił potomstwa; jedyny spadkobierca posiadłości książańskich, w tym również klucza dóbr Bystrzyca Górna (z przynależnymi wsiami Lubachów, Śląska Dolina, Omieciny), który został zakupiony przez jego ojca w 1735 od Amalii Dorothy von Schindel (Pückler 1892, s. 12, 34; Kerber 1885, s. 86, 91, 92; Schumann 1745, s. 179); poprzez zakup Burkatowa dokonał ponownego scalenia dóbr, przy czym ich centrum administracyjne stanowił dwór w Bystrzycy Górnej, a nie dwór burkatowski.
• 1755–1757: spadkobiercy hrabiego Heinricha Ludwiga v. Hochberg z rodzin v. Hochberg, von Reuß, v. Mudrach; prowadzili spór o dziedziczenie; na mocy układu dobra bystrzycko-burkatowskie otrzymała młodsza siostra Heinricha Ludwiga – Eleonora v. Mudrach (Kerber 1885, s. 92; Pückler 1892, s. 12)
• 1757–1766: Eleonore Elisabeth Maximiliane v. Mudrach geb. v. Hochberg (ur. 1718, 26.03, zm. 1766, 9.03), żona Ernsta Ferdinanda Freiherr v. Mudrach, pana na Leśnicy k. Wrocławia (Pückler 1892, s. 12)
• 1766–1787: Charlotte Christine Maximiliane, Ernestine geb. v. Mudrach (ur. 1744, 5.10 w Ratyniu, zm. 1795, w Lipsku, córka Ernsta i Eleonory na Leśnicy itd., zamężna 1761–1772 z hrabią Joachimem Karlem von Maltzan, panem na Miliczu (Pückler 1892, s. 12; Schmidt B. 1920, s. 302; https://www.geni.com/people/Christine-Charlotte-Maximiliane-Ernestine-von-Maltzahn/6000000047319427217)
• 1787–1795: Joachim Alexander Graf von Maltzan (ur. 1764, 24.07 we Wrocławiu), syn Joachima Karla, najstarszy wnuk Charlotty; ożeniony 1788 z Antoinette Gräfin von Hoym, 1787 zawarł z rodzeństwem układ w sprawie przejętych od matki majątków Leśnica, Stabłowice, Mokra, Preilsdorff, Niklasddorf, Wohnwitz, Strachowice, Osiniec, Jerzmanowa, Ratyń, Pustki, Burkatów, Friedersdorf, Śląska Dolina, Bystrzyca Grn., Omieciny, Lubachów; zamieszkał w Leśnicy; sprzedał posiadłości bystrzycko-burkatowskie (Pückler 1892, s. 13, 35, Schmidt B. 1926, s. 156-158)
• 1795–1796: Carl Franz Christoph Erdmann Reichsgraf von Pückler (ur. 1759, 8.07 w Bankwitz, zm. 1796, 13.03 we Wrocławiu), pan na Jedlince; ożeniony 1877 z Louise Auguste von Czettritz und Neuhauß (Pückler 1892, s. 13, 30; https://www.geni.com/people/Karl-Franz-Graf-von-P%C3%BCckler-Freiherr-von-Groditz/6000000081260709980)
• 1796–1812–1826: Erdmann August Silvius Reichsgraf von Pückler (ur. 1788, 16.07 w Jedlince, zm. 1826, 12.10 w Jedlince), syn Carla, ożeniony z Anną Reichgräfin Maltzahn; królewski podkomorzy i major w armii pruskiej; objął majątek w 1812 po uzyskaniu pełnoletności (Pückler 1892, s. 30; C.v.Pückler; https://www.geni.com/people/Erdmann-Graf-von-P%C3%BCckler-Freiherr-von-Groditz/6000000014545493076)
• 1826–1843–1899: Carl Alexander Ludwig Erdmann Reichsgraf von Pückler (ur. 1817, 9.07 w Jedlince; zm. 1899, 1.07 w Bystrzycy Grn.), syn Erdmanna; przejął posiadłości [Jedlinka i Bystrzyca Grn.] w 1843 po uzyskaniu pełnoletności; ożeniony 1844 z Caroliną Henriettą Prinzessin Reuß, od 1845 gospodarował w posiadłościach; major w armii pruskiej – do 1848; 1853–1861 członek Izby Deputowanych (Preußisches Abgeordnetenhaus), od 1858 królewski podkomorzy, 1863–1869 landrat powiatu świdnickiego, później starosta Śląska; królewski podczaszy (Obermundschenk), 1867–1877 zasiadał w Parlamencie; od 1883 członek Izby Panów; od 1867 członek zakonu joannickiego; 1896 mianowany rzeczywistym tajnym radcą; w 1886 objął rodową ordynację korfantowską (Fideikommiss Friedland O.S); w 1887 uzyskał zmianę herbu i predykatu na „Graf von Pückler-Burghauß” (Pückler 1892, s. 30; C.v.Pückler)
• 1899–1920: Friedrich Graf von Pückler-Burghauss (ur. 3.02.1849 w Grodztwie k. Kamiennej Góry, zm. 1920, 10.07 w Korfantowie), najstarszy syn Carla Alexandra; ożeniony z hrabiną Ellą von Köppen (ur. 1862, zm. 1899)
• 1920–1943: Carl Erdmann Graf von Pückler-Burghauss (ur. 1857, 1.10 w Nowiźnie; zm. 1943, 14.04 w Bystrzycy Grn.), młodszy syn Carla Alexandra; ożeniony 1901 z Marie-Agnes Gräfin von Hochberg z Książa; od 1879 w armii pruskiej, od 1886 do 1911 pracownik służby dyplomatycznej (C.E.v.Pückler)
• 1943–1945: Sylvius Heinrich Gustav Erdmann Graf von Pückler-Burghauss (ur. 1889, 3.09 w Korfantowie, zm. 1979, 19.09 w Wiesbaden), młodszy syn Friedricha, bratanek Carla Erdmanna (przez niego adoptowany w 1925), ożeniony w 1927 z Heleną Ellą Freiin von Richthofen (ur. 1905, zm. 1969), 1909–1918 oficer armii pruskiej, od 1936 w armii niemieckiej; po 1918 objął zarząd nad częścią dóbr bystrzycko-burkatowskich (S.v.Pückler)

Po II wojnie światowej majątek został znacjonalizowany, w latach 1952–56 i 1958–po 1989 stanowił własność Rolniczej Spółdzielni Produkcyjnej; do 1952 dwór był siedzibą szkoły rolniczej, w latach 1952–56 – szkoły podstawowej (Śniegucka 1994, s. 8)

4. Historia budowlana obiektu

Z braku badań archeologicznych i architektonicznych możliwe jest jedynie wskazanie hipotez nt. metryki burkatowskiej siedziby rycerskiej / szlacheckiej w oparciu o obraz przemian własności.

• Początki dworu można wiązać z Wilhelmem von Heinrichowicz – pierwszym posiadaczem majątku piszącym się „z Burkatowa” – i datować na 1389 rok.
• Być może znaczącej przebudowy dokonał w 1399 lub wkrótce później Hannos Wiltberg von Burghardisdorf; biorąc pod uwagę pozycję społeczną inwestora – to właśnie jemu można przypisać urządzenie dworu o charakterze warownym, z majdanem otoczonym fosą.
• Murowany dwór zwarty znany z przekazu graficznego mógł powstać w 2. połowie XVI w. z inicjatywy Melchiora v. Seidlitz (między latami 40. a 60. XVI w.) albo Adama v. Seidlitz (między 1567 a 1591), najpóźniej w 1. ćwierci XVII w. dla Wiglasa v. Schindel (między 1600 a 1622).
• Przekazy pisane sugerują, że dwór był zamieszkiwany jako siedziba właścicieli do 1740 – być może przed tą datą doszło do przebudowy partii dachu tj. zastąpienie dachu ze szczytami (który niewątpliwie wieńczył bryłę dworu „renesansowego”) dachem czterospadowym z lukarnami powiekowymi.
• W kolejnych dekadach właścicielami byli przeważnie członkowie rodów arystokratycznych, dla których dwór burkatowski Burkatów był jedynie siedzibą zarządców folwarku. Jeśli zamieszkiwali w obrębie klucza dóbr – to w Bystrzycy Górnej (hr. Carl Alexander Ludwig von Pückler i jego następcy).
• 1834, 7.03 pożar zniszczył zabudowę folwarku, w tym budynek dworu; odbudowę podjęli zarządzający majątkiem opiekunowie prawni małoletniego Carla v. Pückler; budowla mieszkalna otrzymała układ dwuskrzydłowy, dachy wielospadowe, elewacje o skromnych klasycyzujących formach. Fosa została w znacznej części zasypana (Pückler 1892, s. 17)
• W 1893 hrabia Carl v. Pückler dokonał rozbudowy dworu o zachodnią część skrzydła północnego i wieżyczkę klatki schodowej (data i inicjały inwestora – na elewacji wieżyczki).

Dwór w pobliskich Omiecinach – mający zapewne również metrykę średniowieczną – także nie przetrwał do dziś. W 1804 zabudowa folwarczna, położona przy korycie rzeki, została zniszczona przez powódź. Odtworzono ją w nowym miejscu, powyżej terasy zalewowej, przy szosie świdnickiej (Pückler 1892, s. 16; Mtbl. ark. Charlottenbrunn).

5. Charakterystyka wartości kulturowych

Dwór burkatowski był jedną z kilkuset siedzib szlacheckich funkcjonujących na terenie dawnych księstw świdnickiego i jaworskiego od późnego średniowiecza. W militarnych dziejach Śląska zapisał się jako miejsce potyczki wojsk austriackich – oddziału 50 chorwackich grenadierów, którzy obsadzili dwór wykorzystując jego walory obronne) i wojsk pruskich (oddziału ochotników, którzy dwór zdobyli) w ramach starcia zbrojnego zwanego bitwą pod Burkatowem 21.07.1762 (podczas tzw. trzeciej wojny śląskiej) (Pückler 1892, s. 15-16; Lichter 1912, s. 15). Jest obiektem, który czeka na podjęcie kompleksowych badań architektonicznych, a przede wszystkim archeologicznych – mogących ujawnić obraz przemian zagospodarowania majdanu i jego historycznego otoczenia.

Wzmianki konkretnie o tym obiekcie:

Doerr 1900, s. 45–46; Kerber 1885, s. 120; Landbuch I 2004, s. 78–80; Landbuch II 2000, s. 112–115; Landbuch III 2007, s. 98–100; Lichter 1912, s. 33; Matrykuła SJ 1717, s. 15; Pückler 1892, s. 45; Ritterdienste SJ 1550, s. 22; Treblin 1908, s. 55; Zimmermann 1785, s. 70.

@online{cepuckler2023,

title = {Carl Erdmann von P\"{u}ckler-Burghauss},

author = {Wikipedia. Freie Enzyklop\"{a}die},

url = {https://de.wikipedia.org/wiki/Carl_Erdmann_von_P%C3%BCckler-Burghauss},

year  = {2023},

date = {2023-01-01},

note = {wersja 17.11.2023},

keywords = {},

pubstate = {published},

tppubtype = {online}

}

@online{cfpuckler2024,

title = {Carl Friedrich von P\"{u}ckler-Burghauss},

author = {Wikipedia. Freie Enzyklop\"{a}die},

url = {https://de.wikipedia.org/wiki/Carl_Friedrich_von_P%C3%BCckler-Burghauss},

year  = {2024},

date = {2024-01-01},

note = {wersja 24.03.2024},

keywords = {},

pubstate = {published},

tppubtype = {online}

}

@online{cvpuckler2024,

title = {Carl von P\"{u}ckler-Burghau\ss},

author = {Wikipedia. Freie Enzyklop\"{a}die},

url = {https://de.wikipedia.org/wiki/Karl_von_P%C3%BCckler-Burghau%C3%9F},

year  = {2024},

date = {2024-01-01},

note = {wersja 14.04.2024},

keywords = {},

pubstate = {published},

tppubtype = {online}

}

@book{doerr1900,

title = {Der Adel der B\"{o}hmischen Kroml\"{a}nder. Ein Verzeichniss derjenigen Wappenbriefe und Adelsdiplome welche in dem B\"{o}hmischen Saalb\"{u}chern des Adelsarchives im K. K. Ministrium des Innern in Wien eingetragen sind},

author = {August Doerr},

year  = {1900},

date = {1900-01-01},

publisher = {Verlag von Fr. \v{R}ivn\'{a}\v{c}},

address = {Prag},

keywords = {},

pubstate = {published},

tppubtype = {book}

}

@book{kerber_1885,

title = {Geschichte des Schlosses und der Freien Standesherrschaft F\"{u}rstenstein in Schlesien},

author = {P. Kerber},

year  = {1885},

date = {1885-01-01},

urldate = {1885-01-01},

address = {Breslau},

keywords = {},

pubstate = {published},

tppubtype = {book}

}

@book{lichter1912,

title = {Die Schlacht bei Burkersdorf und Leutmannsdorf am 21. Juli 1862. Nach einwandsfreien Quellen dargestellt von (… )},

author = {August Lichter},

year  = {1912},

date = {1912-01-01},

publisher = {Druck und Verlag von L. Heege},

address = {Schweidnitz},

edition = {4},

keywords = {},

pubstate = {published},

tppubtype = {book}

}

@techreport{matrykula1717,

title = {Matryku\la.SJ.1717 = Land-Register derer Herren Land-St\"{a}nde und Landsa\ssen der F\"{u}rstenth\"{u}mber Schweidnitz und Jauer, nach Ordnung der Weichbilder, wie solches von denen Herren Landes-Aeltesten. Anno 1717. revidiret werden},

year  = {1717},

date = {1717-01-01},

urldate = {1717-01-01},

volume = {243},

address = {Wroc\law},

institution = {Archiwum Pa\'{n}stwowe we Wroc\lawiu},

series = {Ksi\k{e}stwo \'{S}widnickie},

note = {Zesp\'{o}\l: Ksi\k{e}stwo \'{S}widnickie, sygn. 243},

keywords = {},

pubstate = {published},

tppubtype = {techreport}

}

@online{mtbl,

title = {Urmesstischblatt (mapy sekcyjne Kr\'{o}lestwa Prus, skala 1:25.000)},

url = {http://igrek.amzp.pl/},

note = {Datowanie: mi\k{e}dzy 1883 a 1944; kopie cyfrowe dost\k{e}pne na stronie internetowej projektu Mapster},

keywords = {},

pubstate = {published},

tppubtype = {online}

}

@online{puckler1892,

title = {Beitr\"{a}ge zur Geschichte der G\"{u}ter Ober-Weistritz und Zubeh\"{o}r, Kreis Schweidnitz. Aus den Akten des Ober-Weistritzer Archivs zusammengetragen von (… )},

author = {Carl P\"{u}ckler-Burghau\ss},

year  = {1892},

date = {1892-01-01},

journal = {Zeitschift des Vereins f\"{u}r Geschichte und Alterthum Schlesiens},

volume = {XXVI},

pages = {(1891)},

note = {Beilage},

keywords = {},

pubstate = {published},

tppubtype = {online}

}

@collection{ritterdienste1550,

title = {Ritterdienste.SJ.1550 = Register der Ritterdiernste der Koen auch zu Hungern den Behemb K\"{o}niglichen Macht(...)},

year  = {1550},

date = {1550-01-01},

urldate = {1550-01-01},

volume = {4},

address = {Wroc\law},

institution = {Archiwum Pa\'{n}stwowe we Wroc\lawiu},

note = {Zesp\'{o}\l: Ksi\k{e}stwo \'{S}widnickie, sygn. 4},

keywords = {},

pubstate = {published},

tppubtype = {collection}

}

@book{schmidt1920,

title = {Geschichte des Geschlechts von Maltzan und von Maltzahn, II. Abteilung, III. Band: Aus dem 17. bis 19. Jahrhundert},

author = {Berthold Schmidt},

year  = {1920},

date = {1920-01-01},

publisher = {F. Webers Nachfolger},

address = {Schleiz},

keywords = {},

pubstate = {published},

tppubtype = {book}

}

@book{schmidt1926,

title = {Geschichte des Geschlechts von Maltzan und von Maltzahn, II. Abteilung, IV. Band: Aus dem 18. bis 20. Jahrhundert},

author = {Berthold Schmidt},

year  = {1926},

date = {1926-01-01},

publisher = {F. Webers Nachfolger},

address = {Schleiz},

keywords = {},

pubstate = {published},

tppubtype = {book}

}

@book{schumann1745,

title = {J\"{a}hrliches Genealogisches Hand-Buch, in welchem die neuesten Nachrichten von allen H\"{a}usern jetzt-regierender Europ\"{a}ischer Kaiser und K\"{o}nige, und aller geist- und weltlicher Chur- und F\"{u}rsten, wie auch Grafen des Heiligen R\"{o}mischen Reichs},

author = {Gottlieb Schumann},

year  = {1745},

date = {1745-01-01},

publisher = {Johann Friedrich Gleditsch},

address = {Leipzig},

keywords = {},

pubstate = {published},

tppubtype = {book}

}

@online{sniegucka1994,

title = {Ewidencja zabytkowego za\lo\.{z}enia pa\lacowo-parkowego w Burkatowie gmina \'{S}widnica, wojew\'{o}dztwo wa\lbrzyskie},

author = {Anna \'{S}niegucka},

url = {https://zabytek.pl/pl/obiekty/park-palacowy-863835/dokumenty/PL.1.9.ZIPOZ.NID_N_02_EN.518453/6},

year  = {1994},

date = {1994-01-01},

publisher = {O\'{s}rodek Ochrony Zabytkowego Krajobrazu},

note = {maszynopis, wersja cyfrowa},

keywords = {},

pubstate = {published},

tppubtype = {online}

}

@collection{\ssLandbuch01,

title = {LANDBUCH I = Landbuch ksi\k{e}stw \'{s}widnickiego i jaworskiego, tom I: 1366-1376},

author = {I LANDBUCH},

editor = {T. Jurek},

year  = {2000},

date = {2000-01-01},

urldate = {2000-01-01},

address = {Pozna\'{n}},

keywords = {},

pubstate = {published},

tppubtype = {collection}

}

@collection{\ssLandbuch02,

title = {LANDBUCH II = Landbuch ksi\k{e}stw \'{s}widnickiego i jaworskiego, tom II: 1385-1395},

author = {II LANDBUCH},

editor = {T. Jurek},

year  = {2004},

date = {2004-01-01},

urldate = {2004-01-01},

address = {Pozna\'{n}},

keywords = {},

pubstate = {published},

tppubtype = {collection}

}

@collection{\ssLandbuch03,

title = {LANDBUCH III = Landbuch ksi\k{e}stw \'{s}widnickiego i jaworskiego, tom III: 1396-1407},

author = {III LANDBUCH},

editor = {T. Jurek},

year  = {2007},

date = {2007-01-01},

urldate = {2007-01-01},

address = {Pozna\'{n}},

keywords = {},

pubstate = {published},

tppubtype = {collection}

}

@collection{\sstreblin_1908,

title = {Beitr\"{a}ge zur Siedlungskunde im ehemaligen F\"{u}rstentum Schweidnitz},

author = {M. Treblin},

editor = {M. Treblin},

year  = {1908},

date = {1908-01-01},

urldate = {1908-01-01},

address = {Breslau},

note = {Spis maj\k{a}tk\'{o}w rycerskich 1576 r.},

keywords = {},

pubstate = {published},

tppubtype = {collection}

}

@collection{\sszedlitz1938,

title = {Das Geschlecht der Herren, Freiherren und Grafen von Zedlitz in Stammtafeln vom ersten Auftreten bis zur Gegenwart},

author = {Robert von Zedlitz und Neukirch},

year  = {1938},

date = {1938-01-01},

urldate = {1938-01-01},

publisher = {Verlag J. A. Stargardt},

address = {Berlin},

keywords = {},

pubstate = {published},

tppubtype = {collection}

}

@online{svpuckler2023,

title = {Sylvius von P\"{u}ckler-Burghauss},

author = {Wikipedia. Freie Enzyklop\"{a}die},

url = {https://de.wikipedia.org/wiki/Sylvius_von_P%C3%BCckler-Burghauss},

year  = {2023},

date = {2023-01-01},

note = {wersja 14.02.2023},

keywords = {},

pubstate = {published},

tppubtype = {online}

}

@book{Zimmermann1795b,

title = {Beitr\"{a}ge zur Beschreibung Schlesien, Bd 5},

author = {Friedrich Albert Zimmermann},

year  = {1795},

date = {1795-01-01},

urldate = {1795-01-01},

volume = {Bd. 3},

address = {Brieg},

keywords = {},

pubstate = {published},

tppubtype = {book}

}

Ilustracje