Świebodzice, zamek (nieistniejący)

Świebodzice, wieżowy budynek przy dawnej Bramie Świdnickiej, dostawiony do murów miejskich – widok od strony południowej, stan z 2007

Średniowieczny dwór w Świebodzicach, utożsamiany z rezydencją książęcą Bolka II, wznosił się przy murach miejskich, tuż obok Bramy Świdnickiej. Budowla o charakterze wieżowym, której relikty zachowane są do dziś w strukturze miasta, pełniła w XIV w. funkcję jednego z najważniejszych ośrodków władzy księcia świdnickiego …

Więcej…

Struga (gm. Stare Bogaczowice), dwór obronny

STRUGA, pałac, widok od strony wsch, 2025 (fot. M. Chorowska)

Pałac w Strudze posiada metrykę sięgającą XIV w.; w XV w. rozbudowany w kierunku płn.-wsch wzdłuż istniejącego muru obronnego, a w XVI w. (od lat 40.) co najmniej trzykrotnie i dekorowany spektakularnymi renesansowymi polichromiami. W obecnej postaci jest efektem późnobarokowej przebudowy bryły i zmiany …

Więcej…

Wałbrzych-Lubiechów, motte (relikty)

Wałbrzych Lubiechów, spichlerz z XVIII w. na miejscu dworu na kopcu z XV w.

W dzisiejszym Lubiechowie, dzielnicy Wałbrzycha, zachował się kopiec–motte z mokrą fosą – namacalny ślad średniowiecznej siedziby miejscowego rycerstwa. Szczyt nasypu zajmuje spichlerz z XVIII wieku, ale przy północnej krawędzi widać kamienny narożnik wcześniejszej zabudowy. Założenie łączy się prawdopodobnie z rodziną von Rohnau znaną ze …

Więcej…

Kamienna Góra–Grodztwo, dwór obronny Kreppelhof (ruina)

Ruiny dworu obronnego (później nowożytnego zamku) dawnego majątku Kreppelhof w dzielnicy Grodztwo. Rezydencja usytuowana na terasie zalewowej Bobru, rozbudowywana od XVI w. jako siedziba Schoffów-Gotschów, przez kolejne stulecia była świadectwem ambicji elit śląskich. Renesansowy zamek z bogatą dekoracją portali i unikatową galerią komunikacyjną należał do najciekawszych …

Więcej…

Kamienna Góra, zamek (nieistniejący)

KAMIENNA GÓRA, założenia mieszkalno-obronne na mapie Messtischblatt, ark. 5262 Landeshut, wyd. w 1937 r.: 1 – zamek książęcy na Górze Zamkowej (Burgberg), 2 – dwór obronny Grodztwo (Kreppelhof) (opr. P. Błoniewski)

Tajemnicza, kresowa twierdza w dolinie Bobru i Zadrny, nazywana „sudecką Troją”, powstała w końcu XIII w. przy szlaku do Czech, zapewne dla nadzorowania postępów akcji kolonizacyjnej oraz ochrony fundowanego w 1292 r. opactwa cysterskiego w Krzeszowie. W 1348 r. mogła być świadkiem słynnego „trojańskiego” podstępu księcia Bolka II Małego, który odzyskał wówczas Kamienną …

Więcej…

Rogów Sobócki (gm. Sobótka), zamek (ruina)

ROGÓW SOBÓCKI, ruina zamku w widoku z lotu ptaka

Nieistniejący dziś zamek w Rogowie Sobóckim to dawny dwór obronny, w XIX wieku rozbudowany do postaci romantycznej rezydencji. Stał w dolinie Młynówki, w pobliżu kościoła św. Jana Chrzciciela; był otoczony murem i fosą. Ostatecznie miał plan litery „L” (skrzydło północne dwutraktowe, trzykondygnacyjne; w osi skrzydła zachodniego wieża bramna). Zniszczony w 1945 roku, wyburzony w 1972; od 2011 roku prowadzone …

Więcej…

Grodziszcze (gm. Stoszowice), dwór Pogorzelów (ruina)

GRODZISZCZE, widok dworu od południa (fot. M. Legut-Pinta

Ruiny pałacu w Grodziszczu to ślad złożonej historii rezydencji wiejskiej, która od późnego średniowiecza przechodziła wielokrotne przekształcenia strukturalne i funkcjonalne. Choć pozbawiona dziś detalu architektonicznego, budowla zachowała czytelny układ trójskrzydłowy i relikty rozwiązań renesansowych i barokowych, świadczące o ambicjach jej właścicieli. Lokalizacja woj. dolnośląskie, …

Więcej…

Szczepanów (gm. Marcinowice), dwór dolny (nieistniejący)

SZCZEPANÓW, dwór dolny na NMT (opr. Piotr Błoniewski, Katalog Zamków i Dworów Obronnych Śląska [https://zamki.pwr.edu.pl/]. Licencja: CC BY-NC 4.0 [https://creativecommons.org/licenses/by-nc/4.0/])

Grodzisko stożkowate w Szczepanowie z reliktami siedziby rycerskiej, położone na zarośniętej łące we wschodniej części wsi, przy dawnym folwarku, za rzeką Czarną Wodą. Obiekt usytuowany na wyspie otoczonej nawodnioną fosą, dostępny jedynie od strony zachodniej. Zachowany kopiec z wyraźnym wałem ziemnym i reliktami fosy …

Więcej…

Szczepanów (gm. Marcinowice), dwór górny (ruiny)

SZCZEPANÓW, widok na ruiny pałacu od strony płd.-zach., 2017 r. (fot. Piotr Błoniewski, Katalog Zamków i Dworów Obronnych Śląska [https://zamki.pwr.edu.pl/]. Licencja: CC BY-NC 4.0 [https://creativecommons.org/licenses/by-nc/4.0/])

Dwór górny w Szczepanowie to przykład ewolucji siedziby rycerskiej – od obronnej wieży mieszkalnej z pierwszej połowy XIV wieku po rozbudowaną, piętrową rezydencję z późnego średniowiecza. Jej relikty, przekształcone później w barokowy pałacyk, zachowały w murach czytelne świadectwa kolejnych faz rozbudowy, obejmujące zarówno konstrukcje …

Więcej…

Gniewków (gm. Dobromierz), dwór obronny (nieistniejący)

GNIEWKÓW, szkicowy plan parteru (za Fabierkiewicz 1965)

Nieistniejący dziś dwór w Gniewkowie był przez kilka stuleci siedzibą lokalnego majątku ziemskiego. Usytuowany w pobliżu kościoła parafialnego i otoczony fosą, pełnił funkcję obronno-rezydencjonalną co najmniej od XIV wieku. W kolejnych wiekach był przebudowywany i rozbudowywany, aż do ostatecznej rozbiórki w 1977 roku. Zachowane …

Więcej…