Zespół rezydencjonalny Wierzbnów, usytuowany na krawędzi terasy doliny Bystrzycy, stanowił od XIII wieku centrum dóbr rodowych z kościołem i karczmą. W jego obrębie zachowała się kamienna wieża mieszkalna, której początki sięgają drugiej połowy XIII wieku. W XIV wieku dobra przeszły w ręce cystersów krzeszowskich. …
Wierzbna – Skałka (Burgberg) było to jednoczłonowe założenie obronne na skalistym cyplu doliny Bystrzycy, o owalnym zarysie, otoczony systemem wałów i fos. Wzniesiony w trzeciej ćwierci XIII wieku jako siedziba rycerska rodu Wierzbnów– jednej z najstarszych rodzin możnowładczych Śląska. Użytkowany do przełomu XIII i …
Obiekt w Jędrzychowie to dawny zamek książęcy z wieżą mieszkalną na kopcu, wzniesioną w 1 tercji XIV w. Założenie nizinne, nieregularne, pierwotnie dwuczłonowe przekształcony ok. poł. XVIII w. na ewangelicki zbór. Oprócz wieży z wykuszem kaplicznym zamek główny posiadał system obronny z podwójnym pierścieniem …
Średniowieczny dwór w Świebodzicach, utożsamiany z rezydencją książęcą Bolka II, wznosił się przy murach miejskich, tuż obok Bramy Świdnickiej. Budowla o charakterze wieżowym, której relikty zachowane są do dziś w strukturze miasta, pełniła w XIV w. funkcję jednego z najważniejszych ośrodków władzy księcia świdnickiego …
W dzisiejszym Lubiechowie, dzielnicy Wałbrzycha, zachował się kopiec–motte z mokrą fosą – namacalny ślad średniowiecznej siedziby miejscowego rycerstwa. Szczyt nasypu zajmuje spichlerz z XVIII wieku, ale przy północnej krawędzi widać kamienny narożnik wcześniejszej zabudowy. Założenie łączy się prawdopodobnie z rodziną von Rohnau znaną ze …
Tajemnicza, kresowa twierdza w dolinie Bobru i Zadrny, nazywana „sudecką Troją”, powstała w końcu XIII w. przy szlaku do Czech, zapewne dla nadzorowania postępów akcji kolonizacyjnej oraz ochrony fundowanego w 1292 r. opactwa cysterskiego w Krzeszowie. W 1348 r. mogła być świadkiem słynnego „trojańskiego” podstępu księcia Bolka II Małego, który odzyskał wówczas Kamienną …
Nieistniejący dziś zamek w Rogowie Sobóckim to dawny dwór obronny, w XIX wieku rozbudowany do postaci romantycznej rezydencji. Stał w dolinie Młynówki, w pobliżu kościoła św. Jana Chrzciciela; był otoczony murem i fosą. Ostatecznie miał plan litery „L” (skrzydło północne dwutraktowe, trzykondygnacyjne; w osi skrzydła zachodniego wieża bramna). Zniszczony w 1945 roku, wyburzony w 1972; od 2011 roku prowadzone …
![SZCZEPANÓW, dwór dolny na NMT (opr. Piotr Błoniewski, Katalog Zamków i Dworów Obronnych Śląska [https://zamki.pwr.edu.pl/]. Licencja: CC BY-NC 4.0 [https://creativecommons.org/licenses/by-nc/4.0/])](https://zamki.pwr.edu.pl/wp-content/uploads/2025/06/3-szczepanow-03.jpg)
Grodzisko stożkowate w Szczepanowie z reliktami siedziby rycerskiej, położone na zarośniętej łące we wschodniej części wsi, przy dawnym folwarku, za rzeką Czarną Wodą. Obiekt usytuowany na wyspie otoczonej nawodnioną fosą, dostępny jedynie od strony zachodniej. Zachowany kopiec z wyraźnym wałem ziemnym i reliktami fosy …
![SZCZEPANÓW, widok na ruiny pałacu od strony płd.-zach., 2017 r. (fot. Piotr Błoniewski, Katalog Zamków i Dworów Obronnych Śląska [https://zamki.pwr.edu.pl/]. Licencja: CC BY-NC 4.0 [https://creativecommons.org/licenses/by-nc/4.0/])](https://zamki.pwr.edu.pl/wp-content/uploads/2025/06/7-Widok-na-ruiny-palacu-od-strony-pld.-zach.-fot.-PB-2017.jpg)
Dwór górny w Szczepanowie to przykład ewolucji siedziby rycerskiej – od obronnej wieży mieszkalnej z pierwszej połowy XIV wieku po rozbudowaną, piętrową rezydencję z późnego średniowiecza. Jej relikty, przekształcone później w barokowy pałacyk, zachowały w murach czytelne świadectwa kolejnych faz rozbudowy, obejmujące zarówno konstrukcje …
Dawna siedziba rycerska w Pastuchowie to przykład średniowieczno-renesansowego dworu obronnego. W obrębie tzw. „majątku górnego” (Oberhof) do dziś przetrwała wieża mieszkalna z połowy XIV wieku, ujęta w późniejsze skrzydła mieszkalne z XVI stulecia. Na północnych krańcach wsi znajdują się także relikty drugiego dworu – …
